Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

Το Θέατρο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου οικοδομήθηκε στη δυτική πλευρά του Κυνορτίου όρους, στα τέλη της Κλασικής εποχής, γύρω στο 340-330 π.Χ., στο πλαίσιο της γενικής ανοικοδόμησης του ιερού και χρησιμοποιιήθηκε τουλάχιστον έως τον 3ο αι. μ.Χ. Το μοναδικό αυτό μνημείο, το τελειότερο και διασημότερο αρχαίο ελληνικό Θέατρο, το οποίο συνδυάζει την κομψότητα με την τέλεια ακουστική, είναι κατά τον Παυσανία, έργο του Πολύκλειτου (του Νεώτερου), του δημιουργού της Θόλου στο ίδιο ιερό.

Κάτοπτρα ηγεμόνος

Με τον όρο "κάτοπτρο ηγεμόνος" εννοούμε τους συμβουλευτικούς εκείνους λόγους που προβάλλουν το πρότυπο του ιδανικού ηγεμόνα και έχουν σκοπό να νουθετήσουν πραγματικά το πρόσωπο προς το οποίο απευθύνονται. Tα κάτοπτρα ηγεμόνος διακρίνονται από τα βασιλικά εγκώμια, μολονότι και τα δύο περιέχουν πολλά κοινά, στερεότυπα θέματα της αυτοκρατορικής ιδεολογίας. Tα βυζαντινά κάτοπτρα ηγεμόνος που γνωρίζουμε είναι πολύ λίγα σε σύγκριση με τα εγκώμια. Mπορούμε να τα διακρίνουμε, με κριτήριο τη δομή τους, σε δύο ομάδες.

H πρώτη ακολουθεί τη γνωμολογική παράδοση και αποτελείται από πολλά μικρά κεφάλαια. Tα αρχικά των επιμέρους κεφαλαίων συχνά συνθέτουν μια ακροστιχίδα. Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν τα κάτοπτρα που η παρουσίαση του θέματός τους εμφανίζει νοηματική συνέχεια. Όλα τα βυζαντινά κάτοπτρα έχουν ως αφετηρία τον Eυαγόρα και τους δύο Nικοκλείς του Iσοκράτη, καθώς και το ψευδο-ισοκρατικό κείμενο Προς Δημόνικον, τονίζοντας όμως ιδιαιτέρως τα χριστιανικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα την ελεημοσύνη ή τη ματαιότητα των εγκοσμίων. 

Ως αρχαιότερο βυζαντινό κάτοπτρο ηγεμόνος θεωρείται ο Περί βασιλείας λόγος του Συνέσιου Kυρήνης, τον οποίο απηύθυνε στον αυτοκράτορα Aρκάδιο. O διάκονος Aγαπητός γράφει ένα κάτοπτρο ηγεμόνος για τον αυτοκράτορα Iουστινιανό. Tα Παραινετικά Kεφάλαια, που η παράδοση αποδίδει εσφαλμένα στο Bασίλειο A' απευθύνονται στο διάδοχό του Λέοντα Στ' Σοφό. O Θεοφύλακτος Aχρίδος έγραψε την Παιδεία βασιλική για τον πρίγκιπα-διάδοχο Kωνσταντίνο Δούκα. O Bασιλικός Aνδριάς του Nικηφόρου Bλεμμύδη απευθυνόταν στο μαθητή του το νεαρό αυτοκράτορα Θεόδωρο B' Λάσκαρη και για να γίνει το κείμενο πιο ευκολονόητο παραφράστηκε σε γλώσσα πλησιέστερη προς την καθομιλουμένη της εποχής από το Γεώργιο Γαλησιώτη και το Γεώργιο Oιναιότη. O Θωμάς Mάγιστρος γράφει ένα ανάλογο έργο, για να συμβουλεύσει τον Aνδρόνικο Β' Παλαιολόγο. Ένα εκτενές κάτοπτρο ηγεμόνος συνέθεσε και ο αυτοκράτορας Mανουήλ B' Παλαιολόγος για το γιο του και διάδοχο Iωάννη H'. Ως ιδιαίτερη περίπτωση αξίζει να μνημονεύσουμε και το Nουθετικό λόγο προς βασιλέα του Kεκαυμένου (11ος αιώνας), ο οποίος περιέχει κυρίως πρακτικές συμβουλές και λιγότερες στερεότυπες εκφράσεις της αυτοκρατορικής ιδεολογίας. Tο έργο αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου έργου του Kεκαυμένου, που είναι γνωστό ως Στρατηγικόν. 

Πηγή: http://www.ime.gr/projects/cooperations/byzantine_literature/gr/100/106.html

Το ελεύθερο πνεύμα του Γ. Θεοτοκά

Ο ρόλος που ο Γιώργος Θεοτοκάς (1906-1966) θα αναλάμβανε ανάμεσα στους συνομηλίκους του προαναγγέλλεται το 1929, με τη δημοσίευση ενός φυλλαδίου που είχε γράψει στο Παρίσι, με τίτλο Ελεύθερο πνεύμα. Το αγέρωχο ύφος, η αυτοπεποίθηση, η βεβαιότητα με την οποία διατυπώνει τους στίχους του συνέτειναν ώστε το δοκίμιο αυτό να φαντάζει αργότερα σαν ένα μανιφέστο. Ο νεαρός που πέρασε δύο χρόνια στη Γαλλία μετά τις σπουδές νομικών στην Αθήνα, επισκοπεί την τρέχουσα κατάσταση και την αποτιμά. Απορρίπτει τον δογματισμό του Βάρναλη και του Φώτου Πολίτη («μαρξιστές και εθνικιστές μικραίνουν τα ζητήματα»), καταδικάζει την ηθογραφία, τη φτηνή ψυχολογία, δυσπιστεί απέναντι στον Καβάφη («Ο κύριος Καβάφης είναι ένα τέλος κ’ η πρωτοπορία είναι αρχή»), καταδικάζει την εύκολη τέχνη και όχι μόνο· υποστηρίζει ότι επείγει να είσαι αληθινά νέος, ρωμαλέος, τολμηρός, ν’ αγαπάς την ταχύτητα (με αυτοκίνητο, με αεροπλάνο)· και πάνω απ’ όλα να είσαι διαθέσιμος: το πνεύμα πρέπει να είναι ελεύθερο κάθε στιγμή, αδέσμευτο, αντιδογματικό, αποφασισμένο οποτεδήποτε να προβεί στις σωστές επιλογές.

Η ποιητική του Γ. Σεφέρη

Η πρώτη εμφάνιση του Σεφέρη στον χώρο της λογοτεχνίας γίνεται το 1931 με την ποιητική συλλογή Στροφή. […] Η ισχνή από άποψη έκτασης Στροφή (περιέχει 13 ολιγόστιχα ποιήματα και τον εκτενέστερο «Ερωτικό Λόγο») είναι πράγματι βιβλίο με πολυδουλεμένους στίχους σε παραδοσιακή φόρμα και εκμεταλλεύεται με νέες δημιουργικές προεκτάσεις τις στιχουργικές δυνατότητες της μέχρι τότε ποίησης. Από την άποψη αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως οριακό βιβλίο. Η αμφισημία του τίτλου δεν δηλώνει απλώς μια νέα, ιδιωτική κατεύθυνση του ποιητή, αλλά, όπως απέδειξε και η συνέχεια της πορείας του Σεφέρη, έναν καινούριο προσανατολισμό της νεοελληνικής ποίησης.Τον επόμενο χρόνο (1932) η πλακέτα Η στέρνα ολοκληρώνει την πρώτη φάση της σεφερικής δημιουργίας. Πρόκειται για ένα εκτενές ποίημα σε 23 πεντάστιχες στροφές, με δυσδιάκριτο κεντρικό άξονα και πολλαπλά σύμβολα. Σύμφωνα με ορισμένους κριτικούς, Η στέρνα είναι το αρχιτεκτονικό σύμβολο του θανάτου· κατ’ άλλους, η περιοδική επιστροφή της χαράς και του πόνου, η ποιητική όραση του ζώντος κόσμου.

Η χάρτα του Ρήγα

Η Χάρτα του Ρήγα ή Χάρτα της Ελλάδος είναι μεγάλων διαστάσεων χάρτης που απεικονίζει τον ελλαδικό χώρο και την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου νότια του Δούναβη. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, έργο του Ρήγα Βελεστινλή, και το πιο σημαντικό δείγμα της ελληνικής χαρτογραφίας της προεπαναστατικής περιόδου.