Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Translate

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2020

Το κίνημα του επισκόπου Τρίκκης Διονύσιου 1611


 Ήταν Ηπειρώτης με μακεδονική καταγωγή, από την Αβδέλλα Γρεβενών, γεννημένος στην Παραμυθιά γύρω στο 1560. Έγινε μοναχός στο Διχούνι σε πολύ μικρή ηλικία. Αργότερα, στην ηλικία των 15, έφυγε στην Πάδοβα για σπουδές στην Ιατρική, Φιλοσοφία, Φιλολογία, Λογική, Αστρονομία και την Ποίηση. Λόγω της ευρυμάθειας και της γλωσσομάθειάς του, απέκτησε το προσωνύμιο «Φιλόσοφος».

 

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2020

Η ναυμαχία της Ναυπάκτου 1571


 


Το 1570, μία σειρά στρατιωτικών επιτυχιών, κατέστησε τους Οθωμανούς κυρίαρχους στη λεκάνη της Μεσογείου. Ο κίνδυνος, πλέον, για την Ευρώπη γινόταν όλο και πιο ορατός. Οι Οθωμανοί δεν αποτελούσαν μόνον θρησκευτική, αλλά και εδαφική και εμπορική απειλή. Τα περισσότερα από τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης ήταν μεγάλες εμπορικές δυνάμεις. Ως εκ τούτου, μία επέκταση των Οθωμανών στα δικά τους όρια, θα περιόριζε -αν δεν εξαφάνιζε κιόλας- το δικό τους εμπόριο. Επιπλέον, οι τουρκικές θηριωδίες εξαγρίωσαν όχι μόνον τους ηγέτες, αλλά και τους λαούς της Ευρώπης.

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2020

Η κοινοτική αυτοδιοίκηση την περίοδο της τουρκοκρατίας



Εκτός από την εκκλησία, οι οθωμανοί δέχτηκαν και διατήρησαν και το θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτός διατήρησε βυζαντινα στοιχεία, προσαρμόστηκε όμως και στις νέες ανάγκες. Η οθωμανική Διοίκηση χρειαζόταν ειδικό μηχανισμό δημοσιονομικής πολιτικής. Αντίστοιχος θεσμός, με μεγαλύτερες όμως δικαιοδοσίες υπήρχε και για τους μουσουλμάνους υπηκόους. 
Αγιάν : οι μουσουλμάνοι κοινοτικοί άρχοντες. Δημογέροντες, προεστοί, πρόκριτοι, κοτσαμπάσηδες : οι ορθόδοξοι κοινοτικοί άρχοντες. Οι επαρχιακές διοικητικές οθωμανικές αρχές είχαν τοπικά συμβούλια αγιάνηδων και προεστών, με συμβουλευτικό και συμπληρωματικό ρόλο, καθώς τα υπηρεσιακά συμβούλια στελεχώνονταν αποκλειστικά με οθωμανούς.
 

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2020

Επτανησιακή σχολή- Ζωγραφική

 

Γιαννάκης Κοραής ή Καστρινός, Η λιτανεία του Αγ. Χαραλάμπη, 1756 (λεπτομέρεια).

Τα Επτάνησα δεν γνώρισαν τουρκική κυριαρχία, με εξαίρεση την Λευκάδα. Τον 17ο αι. τα Επτάνησα αποτελούσαν ενιαίο χώρο γεωγραφικό και διοικητικό, που τελούσε κάτω από την κυριαρχία της Δημοκρατίας του Αγ. Μάρκου(Βενετία). Οι καλλιτεχνικές συνέπειες της Ενετοκρατίας, είναι η διάδοση της προσωπογραφίας, της νεκρής φύσης και της τοπιογραφίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μιλάμε για μια στροφή της τέχνης προς την εκκοσμίκευση, δηλαδή  η θρησκεία παύει να είναι το μοναδικό σημείο αναφοράς προς όφελος θεμάτων που αντλούνται από τον φυσικό κόσμο που περιβάλλει τον άνθρωπο. Στην επτανησιακή τέχνη τα άκαμπτα βυζαντινά πρότυπα δίνουν την θέση τους σε δυτικότροπες τάσεις με κύριο χαρακτηριστικό την φυσιοκρατία. Ο καλλιτέχνης της εποχής εξαρτάται από τους παραγγελιοδόχους του, που ανήκουν στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Η προσκόλληση του καλλιτέχνη σε ένα τέτοιο περιβάλλον του εξασφάλιζε την επιβίωση του. Η εκκοσμικευτική διαδικασία είναι έκδηλη τόσο στην εικονογραφία της Επτανησιακής Σχολής όσο και στη θεματολογία της. Στις προσωπογραφίες δίνεται έμφαση στα ρεαλιστικά ψυχολογικά στοιχεία του απεικονιζόμενου προσώπου. Επίσης σε προσωπογραφίες ευγενών το ονειροπόλο βλέμμα φανερώνει βαθιά πνευματική καλλιέργεια.

Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020

Βυζαντινή εκκλησιαστική ιστορία

 

Έτος εκκίνησης της εκκλησιαστικής ιστορίας θεωρείται το 325, όταν ο Κωνσταντίνος συγκάλεσε την Α’ οικουμενική σύνοδο στη Νίκαια. Πριν από αυτό όμως, είχε υπάρξει υποστήριξη των χριστιανών από τον αυτοκράτορα, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό. Υπήρξαν κι άλλοι αυτοκράτορες – υπερασπιστές του χριστιανισμού, υπήρξαν και άλλες σύνοδοι. Επίσης, τα έργα των Πατέρων της Εκκλησίας θα γίνουν ανεξάντλητες πηγές έμπνευσης και σχολιασμού από τους μεταγενέστερους. Η εθνική θρησκεία περνάει στο περιθώριο. 

 

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2020

Δύο βασικές θεωρίες των στωϊκών

 


Σύμφωνα με τη στωική ηθική μόνο η συμφωνία με τη φύση μπορεί να μας εγγυηθεί μια ευτυχισμένη ζωή. Οποιαδήποτε εναντίωση στις επιταγές της φύσης προκαλεί δυστυχία και καταστροφή. Στωικοί: όταν οι άνθρωποι με τη βοήθεια της λογικής κατανοήσουν τις λειτουργίες του σύμπαντος θα μπορέσουν, ως μέρη κι αυτοί της φύσης, να πετύχουν τον τελικό σκοπό. Τελικός σκοπός: τέλεια ευδαιμονία, ευτυχισμένη ζωή. Η φύση, σύμφωνα με την οποία πρέπει κάποιος να ζει, ταυτίζεται με το λόγο (λόγος = ορθός λόγος = λογική). Ο ορθός λόγος που διέπει την καθολική φύση. Ο ορθός λόγος που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη φύση. Με τη βοήθεια του ορθού λόγου (της λογικής) αποκτούμε την έννοια του αγαθού, η οποία δεν είναι άλλη από την αρετή, αφού κατά τους Στωικούς είναι η ενάρετη ζωή που μας οδηγεί στην απόκτηση της ευδαιμονίας.

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2020

Απεικονίσεις του Θείου στην αρχαία Ελλάδα

 

 Οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ένα μεγάλο αριθμό όρων για να δηλώσουν τις παραστάσεις του θείου(ξόανο, βρέτας, ανδριάντας, παλλάδιο, άγαλμα, κολοσσός, εικόνα, είδωλο). Μια ομάδα χαρακτηριστικών και στάσεων μας επιτρέπει να διακρίνουμε με βεβαιότητα την ταυτότητα ενός θεού.

Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2020

Θρησκεία - Εκπαίδευση – Πολιτική στο Αρχαίο Θέατρο

 

Όλες οι δραματικές παραστάσεις διδάσκονταν κατά τη διάρκεια των γιορτασμών προς τιμήν του Διόνυσου. Ο Διόνυσος, ως θεός της γονιμότητας και της βλάστησης συνδέεται με το πάθος, την έκσταση των συμμετεχόντων στη λατρεία του, τη χαρά, τον τρόμο και κάλλιστα μπορεί να ενωθεί τόσο με την τραγωδία όσο και με την κωμωδία.


Σε γενικές γραμμές η τραγωδία διαθέτει άρρηκτους δεσμούς με τη μυθολογική παράδοση, καθώς οι ποιητές αντλούν το υλικό τους από το λατρευτικό υπόβαθρο της ηρωολατρείας και της λατρείας των θεών. Η παρουσία των θεών, άλλωστε, είναι καθοριστική στην ελληνική σκέψη και αποτελεί σημαντικό μέρος της ζωής της πόλης. Οι δραματικοί αγώνες διεξάγονται κατά τη διάρκεια θρησκευτικών γιορτασμών στην πόλη. 

 

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020

Τρείς τρόποι διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού

 


Η απευθείας μετάδοση ξεκίνησε από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Την πρώτη περίοδο της πολιτιστικής επαφής μεταξύ της Ρώμης και της Ελλάδας δεν υπήρξε πρόβλημα πρόσβασης των Ρωμαίων λογίων στους καρπούς της ελληνικής επιστήμης. Η διγλωσσία ήταν διαδεδομένη και επιπλέον υπήρχε πλήθος Ελλήνων δασκάλων οι οποίοι παρείχαν στους μορφωμένους Ρωμαίους τα μέσα για να μετέχουν κι αυτοί της ελληνικής παιδείας. Παράλληλα άρχισαν να εμφανίζονται σποραδικά και οι πρώτες μεταφράσεις από τα ελληνικά στα λατινικά, οι οποίες πολλαπλασιάζονταν όσο έφθινε, με την πάροδο του χρόνου, η γνώση των ελληνικών. Ο Κικέρωνας (1ος αι. μ.Χ.) μετέφρασε τον Τίμαιο του Πλάτωνα – η οποία ωστόσο γρήγορα χάθηκε. Ο σημαντικότερος μεταφραστής των πρώτων μεταχριστιανικών αιώνων ήταν ο Βοήθιος (480-524 μΧ.). Μετέφρασε Αριστοτέλη και παράφρασε Νικόμαχο, Ευκλείδη και Πτολεμαίο. 

 

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2020

Ελληνικές Αρχαιότητες και Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: αναζητήσεις, επαναπατρισμoί και αβεβαιότητες

 

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, βιώνοντας μια τριπλή κατοχή: γερμανική, ιταλική και βουλγαρική. Ολόκληρα χωριά και υποδομές στην ύπαιθρο καταστράφηκαν και χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από την πείνα. Τις συνέπειες και τον παραλογισμό του πολέμου «βίωσαν» και εκατοντάδες μνημεία, τα οποία είτε καταστράφηκαν είτε εξήχθησαν παρανόμως από την Ελλάδα. διαβάστε περισσότερα εδώ

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2020

Η συμβολή του Πλάτωνα στην ανάπτυξη της Αστρονομίας

 

Στα κείμενά του, ο Πλάτων προβάλλει για πρώτη φορά το αίτημα οι μελλοντικοί αστρονόμοι, να υπερβούν την απλή συστηματική εμπειρική παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων και να χρησιμοποιήσουν τα μαθηματικά και ιδιαίτερα τη γεωμετρία για να ανακαλύψουν την πραγματική φύση της αστρονομίας, αλλά και της επιστήμης γενικότερα.  Η ιδέα αυτή έπαιξε ουσιαστικό και κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της αστρονομικής σκέψης και η αστρονομία από εμπειρική τέχνη (τεχνική) μετατράπηκε σε επιστήμη, κατά τα πρότυπα της γεωμετρίας. 

Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2020

Η έννοια του Λόγου σύμφωνα με την διδασκαλία του Ηράκλειτου

 Ο φιλόσοφος εμφανίζει τη φιλοσοφία του όχι ως αυθαίρετη και υποκειμενική κατασκευή, αλλά ως έκφραση λόγου που διέπει και κατευθύνει τα πάντα, παρόλο που μένει απρόσιτος στους πολλούς. Η δυσκολία κατανόησης της σκέψης του, δεν οφείλεται σε δική του ιδιορρυθμία, αλλά στην αδυναμία των πολλών να κατανοήσουν, όχι τα λόγια του, αλλά τον ίδιο τον λόγο. Το έργο του είναι μια μορφή αποκάλυψης του ίδιου του λόγου. Τι είναι όμως ο Λόγος; Για τον Ηράκλειτο, σημαίνει, την ομιλία, την προφορική έκφραση. Τη ρυθμιστική εκείνη αρχή που διέπει το σύνολο της πραγματικότητας και συνδέει με σχέσεις αναλογίας όλα τα όντα (η «αναλογία» ετυμολογικά προέρχεται από τον «λόγο»). 


Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2020

Απολλώνιος ο Τυανεύς


Ότι γνωρίζουμε για τον φιλόσοφο προέρχεται από το κείμενο του Φλάβιου Φιλόστρατου Βίος Απολλωνίου του Τυανέως. Το έργο συγγράφηκε κατά παραγγελία της αυτοκράτειρας Ιουλίας Δόμνας. Η περιγραφή της ζωής του φιλοσόφου με παρεβολή πολλών μυστικιστικών, υπερφυσικών και θαυματολογικών στοιχείων σε σημείο που να παραβάλλεται με το ελληνιστικό μυθιστόρημα και τους βίους των αγίων. Πολλές περιγραφές συναντήσεων του ήρωα ξεπερνούν τη λογική, π.χ. συναντήσεις με ψυχές. Ο φιλόσοφος έζησε τον 1ο αι. μ.Χ., περιπλανώμενος, εμποτισμένος από τις αρχές του νεοπυθαγορισμού σε μια εποχή που παράλληλα με την παιδευτική προσήλωση στα αρχαιοελληνικά πρότυπα εξέφραζε και μια ευαισθησία σε θέματα μυστικισμού και θρησκευτικής θαυματολογίας.Θεωρήθηκε ότι με τη συγκεκριμένη βιογραφία επιχειρείται η προβολή ενός Εθνικού, αντίστοιχου προς τον Χριστό. Πάντως η επίδραση του χριστιανισμού και των ευαγγελίων έχει ασκήσει επίδραση στο έργο. Η αφήγηση του Φιλόστρατου στηρίζεται στις πλούσιες αφηγηματικές του ικανότητες.

 

Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020

Η Γραμμική γραφή Β'

 Πολύ πριν την επινόηση του αλφαβήτου, το οποίο βασίζεται σε σημιτικό πρότυπο, η ελληνική γλώσσα γραφόταν με μια γραφή συλλαβική, στην οποία κάθε σύμβολο αντιπροσωπεύει μια προφερόμενη συλλαβή. Aυτό το σύστημα βασίστηκε σε μια παλιότερη γραφή, γνωστή ως γραμμική A, που τη χρησιμοποιούσαν στη μινωική Kρήτη για την απόδοση κάποιας άλλης γλώσσας. H νεότερη μορφή της, που είναι γνωστή ως γραμμική B, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στην Kνωσό της Kρήτης το 1900 από τον Arthur Evans και σήμερα γνωρίζουμε ότι χρησιμοποιούνταν κατά τον 13ο αιώνα π.X. στα μυκηναϊκά ανάκτορα της Πύλου, των Mυκηνών, της Tίρυνθας και των Θηβών, καθώς επίσης και στα Xανιά της Kρήτης. Ήταν ήδη από καιρό γνωστό ότι μια κάπως παρόμοια γραφή βρισκόταν σε χρήση στην Kύπρο μεταξύ 11ου και 3ου αιώνα π.X. για τη γραπτή απόδοση της τοπικής ελληνικής διαλέκτου. H γραμμική B αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από τον άγγλο αρχιτέκτονα Michael Ventris και αποδείχθηκε ότι αποδίδει μια αρχαϊκή μορφή της ελληνικής.



H γραφή αυτή αποτελείται από ενενήντα περίπου συλλαβογράμματα και συμπληρώνεται από ένα απλό αριθμητικό σύστημα και εκατό περίπου σύμβολα αγαθών, που χρησιμοποιούνται μαζί με αριθμητικά για να δηλώνουν τί είναι αυτό που μετράται. Συχνά είναι εικονιστικά και το νόημά τους είναι προφανές. Mερικά συλλαβογράμματα χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια και η σημασία τους δεν έχει ακόμη καθοριστεί με βεβαιότητα. Tα συνηθέστερα έχουν ταυτιστεί με βεβαιότητα, αλλά πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η γνώση μας για την αρχαϊκή αυτή μορφή της γλώσσας είναι πολύ ατελής· για αυτό και αμφισβητείται ακόμη η ακριβής φωνητική αξία μερικών συμβόλων. Eπειδή οι φθόγγοι που χρησιμοποιούνται αυτή την περίοδο διαφέρουν από τους φθόγγους της αλφαβητικής περιόδου, είναι αδύνατο να τους αποδώσουμε επακριβώς με το ελληνικό αλφάβητο. Σήμερα επικρατεί διεθνώς η σύμβαση να μεταγράφονται τα σύμβολα με λατινικούς χαρακτήρες. H ίδια αρχή χρησιμοποιείται κατά κανόνα και για τους φωνητικούς τύπους που ανασυγκροτούνται με βάση τα σύμβολα. Tα σύμβολα του γραφικού συστήματος, στην απλή μεταγραφή τους, χωρίζονται με παύλες (π.χ. ti-ri-po-de), ενώ οι τύποι που αποκαθίστανται μπαίνουν ανάμεσα σε δύο πλάγιες καθέτους (π.χ. /tripode/). O αντίστοιχος τύπος της αλφαβητικής ελληνικής δίνεται με το ελληνικό αλφάβητο (π.χ. τρίποδε, δυϊκός του τρίπους). Tο σύμβολο » σημαίνει ότι ο αντίστοιχος κλασικός τύπος δεν αποτελεί ακριβή συνέχεια του μυκηναϊκού. 
 
Πηγή:   Chadwick, J. 2001, Γραμμική Β. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ.Χριστίδης, 200-203. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], σελ. 200-201.

Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020

Αιολική Σχολή

 Αιολική Σχολή: μία από τις τρείς κύριες τάσεις της πεζογραφίας της γενιάς του 1930. Περισσότερο ελληνοκεντρική, αναζητεί με πάθος την ελληνικότητα στην παράδοση, χωρίς ωστόσο να αρνείται ολότελα την επαφή με το ευρωπαϊκό πνεύμα. Για να είναι ωφέλιμη και παραγωγική η επαφή με τα δυτικά πρότυπα οφείλει να είναι αφομοιώσιμη από την εθνική πνευματική παραγωγή με τέτοιο τρόπο ώστε τελικά να δηλώνει καθαρά την ελληνικότητα της. Η τάση εκπροσωπείται από λογοτέχνες που προέρχονται από ημιαστικά περιβάλλοντα της Μυτιλήνης και του Αϊβαλιού, απέναντι παράλια Μ. Ασίας (Μυριβήλης, Βενέζης).

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020

Μερικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του Παρθενώνα


Ο Παρθενώνας κατασκευάστηκε στο διάστημα από το 447- 446 έως το 433- 332. Αρχιτέκτονες ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, ο γλυπτός διάκοσμος καθώς και το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς ήταν έργα του Φειδία. Ο Παρθενώνας είναι μόνο μια πλευρά του αρχιτεκτονικού προγράμματος που αποσκοπούσε στην αναδιοργάνωση του χώρου της Ακρόπολης τον 5ο αι. Τα Προπύλαια χτίστηκαν μεταξύ του 437 και στο 432 σε σχέδια του Μνησικλή. Το Ερέχθειον άρχισε να κτίζεται το 435 αλλά οι εργασίες σταμάτησαν λόγω του Πελοποννησιακού Πολέμου και ολοκληρώθηκε το 408- 407. Ο ναός της Αθηνάς Νίκης ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 421 και ολοκληρώθηκε στο τέλος του ίδιου αιώνα. Η αναδιοργάνωση αυτή του χώρου της Ακρόπολης έδωσε στην πόλη της Αθήνας ένα ιερό χώρο αντάξιο της δύναμης και των φιλοδοξιών της, ολοκληρώνοντας το όραμα του Περικλή, που ακόμα και στις μέρες μας θαυμάζεται από ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.
 

Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020

Οι σχέσεις μεταξύ των δυο φύλων στην Ιλιάδα

  


Η Ιλιάδα είναι το έπος στο οποίο η παρουσία των γυναικών είναι παραπληρωματική σε σχέση με την παρουσία και τη δράση των ανδρών, παρόλο που η αιτία της ιλιαδικής σύρραξης είναι η αρπαγή μιας ωραίας γυναίκας και η αιτία της ομηρικής Ιλιάδας επικεντρώνεται στη διαμάχη που ξεσπά για την κατοχή μιας άλλης ωραίας γυναίκας. Καθώς όμως τα κλέα ανδρών είναι το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η δράση του ομηρικού έπους είναι φανερό ότι απομένει λίγος χώρος για να καταληφθεί από την παρουσία των γυναικών, όπως συμβαίνει μερικές δεκαετίες αργότερα στην Οδύσσεια. Μέσα, όμως, σε αυτό το κατεξοχήν ηρωικό έπος βρίσκουμε μια από τις πιο συγκινητικές σκηνές συζυγικής αγάπης της αρχαιοελληνικής γραμματείας: αυτή του Έκτορα και της Ανδρομάχης. Η σκηνή διαδραματίζεται έξω από τα όρια του οίκου, του παραδοσιακού γυναικείου χώρου, στα τείχη της πολιορκημένης πόλης στα οποία καταφθάνει αλαφιασμένη (μαινομένῃ ἐϊκυῖα, Ζ 389) η Ανδρομάχη, επειδή μαθαίνει ότι οι Τρώες πιέζονται από τους Έλληνες. Σε αυτά τα ίδια τείχη φτάνει και ο Έκτορας, ο οποίος έχει διατρέξει σχεδόν όλη την πόλη για να βρει τη γυναίκα του. Η εναγώνια αναζήτηση του ενός από τον άλλο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για το φορτισμένο συγκινησιακά κλίμα που χαρακτηρίζει τη συνάντηση. 

Κυριακή 30 Αυγούστου 2020

Δυο θέσεις για την απόκτηση της ευδαιμονίας

 


 Η Ευδαιμονία αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο της αριστοτελικής ηθικής και ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια του τέλους, του σκοπού. Η σχέση ευδαιμονίας και τέλους έχει ως εξής: Αν ορίζουμε ως αγαθό αυτό που κάθε φορά επιδιώκουμε με τις πράξεις μας τότε η ανθρώπινη δραστηριότητα κατακερματίζεται σ’ ένα σύνολο διαφορετικών μεταξύ τους στόχων. Ωστόσο κάθε επιμέρους στόχος αποτελεί απλά ένα ενδιάμεσο στάδιο για την επίτευξη περαιτέρω σκοπών (σπέρνω για να θερίσω, για να έχω καλή σοδειά, καλό κέρδος, καλή επιβίωση κλπ.). Η χρονική διάσταση στον συνδυασμό των εννοιών τέλους και αυτάρκειας: Εάν η ευδαιμονία είναι τέλος αύταρκες, τότε θα πρέπει να αφορά το σύνολο του ανθρώπινου βίου, κι όχι μια ορισμένη περίοδο της ζωής του καθενός. Ευδαιμονία μπορεί να υπάρξει μόνο στην προοπτική του «βίου τελείου»: Έτσι δεν κινδυνεύει να παρεννοηθεί (η ευδαιμονία) ως κάτι που έρχεται και χάνεται, όπως οποιαδήποτε άλλη ιδιότητα του ανθρώπου που ενεργεί. Ωστόσο η ταύτιση ευδαιμονίας και ολότητας βίου δεν σημαίνει ότι κάποιος γίνεται ευδαίμων μόνο τη στιγμή του θανάτου αλλά ότι πρέπει να αντιμετωπίζει την ηθική του ποιότητα υπό την προοπτική της διάρκειας και της συνέχειας.

Κυριακή 23 Αυγούστου 2020

Τα Μέρη του Αρχαίου Ελληνικού Θεάτρου και η Εξέλιξή τους

 

Τα κύρια μέρη του αρχαίου Ελληνικού θεάτρου ήταν:

Η σκηνή,
Η ορχήστρα και
Το κοίλον, με τα ακόλουθα επιμέρους μέρη:

Η σκηνή: Ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αιώνα.π.Χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σημερινά παρασκήνια.

Το προσκήνιο: Μια στοά με κίονες μπροστά από τη σκηνή. Ανάμεσα στα διαστήματα των κιόνων βρίσκονταν θυρώματα και ζωγραφικοί πίνακες (τα σκηνικά). Τα θυρώματα του προσκηνίου απέδιδαν τρεις πύλες, από τις οποίες έβγαιναν οι υποκριτές. Το προσκήνιο ήταν αρχικά πτυσσόμενο, πιθανώς ξύλινο.\

Τα παρασκήνια: Τα δύο άκρα της σκηνής που προεξέχουν δίνοντάς της σχήμα Π στην κάτοψη.

Οι πάροδοι: Οι διάδρομοι δεξιά και αριστερά από τη σκηνή που οδηγούν στην ορχήστρα. Συνήθως σκεπάζονταν με αψίδες.

Η ορχήστρα: Η ημικυκλική (ή κυκλική, π.χ. Επίδαυρος) πλατεία στο κέντρο του θεάτρου. Συνήθως πλακόστρωτη. Εκεί δρούσε ο χορός.

Η θυμέλη: Ο βωμός του Διονύσου στο κέντρο της ορχήστρας.

Ο εύριπος: Αγωγός απορροής των υδάτων στην περιφέρεια της ορχήστρας από το μέρος του κοίλου.



Το κοίλον: Όλος ο αμφιθεατρικός χώρος (με τα εδώλια, τις σκάλες και τα διαζώματα) γύρω από την ορχήστρα όπου κάθονταν οι θεατές.

Οι αναλημματικοί τοίχοι: Οι τοίχοι στήριξης του εδάφους στα άκρα του κοίλου.

Οι αντηρίδες: Πυργοειδείς τοίχοι κάθετοι προς τους αναλημματικούς που χρησιμεύουν στην καλύτερη στήριξή τους.

Τα διαζώματα: Οριζόντιοι διάδρομοι που χωρίζουν τις θέσεις των θεατών σε οριζόντιες ζώνες.

Οι σκάλες: Κλιμακωτοί εγκάρσιοι διάδρομοι για την πρόσβαση των θεατών στις θέσεις τους.

Οι κερκίδες: Ομάδες καθισμάτων σε σφηνοειδή τμήματα που δημιουργούνται από τον χωρισμό των ζωνών με τις σκάλες.

Τα εδώλια: Τα καθίσματα, οι θέσεις των θεατών.

Η προεδρία: Η πρώτη σειρά των καθισμάτων όπου κάθονταν οι επίσημοι.

Oι πρώτες παραστάσεις στην Αγορά της Αθήνας δίνονταν με κατασκευή ικριωμάτων (ίκριων). Σταδιακά το θέατρο αποκτά την μορφή του, συντιθέμενο απ τρία διακριτά μέρη, το κοίλο, την ορχήστρα και την σκηνή. H αναζήτηση χώρων καλής ακουστικής οδήγησε, σε πλαγιές λόφων. Συχνά γινόταν συμπλήρωση χωμάτων, ακόμη και πλήρης επίχωση (Δίο, Mαντίνεια).