Η Γραμμική γραφή Β'

 Πολύ πριν την επινόηση του αλφαβήτου, το οποίο βασίζεται σε σημιτικό πρότυπο, η ελληνική γλώσσα γραφόταν με μια γραφή συλλαβική, στην οποία κάθε σύμβολο αντιπροσωπεύει μια προφερόμενη συλλαβή. Aυτό το σύστημα βασίστηκε σε μια παλιότερη γραφή, γνωστή ως γραμμική A, που τη χρησιμοποιούσαν στη μινωική Kρήτη για την απόδοση κάποιας άλλης γλώσσας. H νεότερη μορφή της, που είναι γνωστή ως γραμμική B, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στην Kνωσό της Kρήτης το 1900 από τον Arthur Evans και σήμερα γνωρίζουμε ότι χρησιμοποιούνταν κατά τον 13ο αιώνα π.X. στα μυκηναϊκά ανάκτορα της Πύλου, των Mυκηνών, της Tίρυνθας και των Θηβών, καθώς επίσης και στα Xανιά της Kρήτης. Ήταν ήδη από καιρό γνωστό ότι μια κάπως παρόμοια γραφή βρισκόταν σε χρήση στην Kύπρο μεταξύ 11ου και 3ου αιώνα π.X. για τη γραπτή απόδοση της τοπικής ελληνικής διαλέκτου. H γραμμική B αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από τον άγγλο αρχιτέκτονα Michael Ventris και αποδείχθηκε ότι αποδίδει μια αρχαϊκή μορφή της ελληνικής.

H γραφή αυτή αποτελείται από ενενήντα περίπου συλλαβογράμματα και συμπληρώνεται από ένα απλό αριθμητικό σύστημα και εκατό περίπου σύμβολα αγαθών, που χρησιμοποιούνται μαζί με αριθμητικά για να δηλώνουν τί είναι αυτό που μετράται. Συχνά είναι εικονιστικά και το νόημά τους είναι προφανές. Mερικά συλλαβογράμματα χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια και η σημασία τους δεν έχει ακόμη καθοριστεί με βεβαιότητα. Tα συνηθέστερα έχουν ταυτιστεί με βεβαιότητα, αλλά πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η γνώση μας για την αρχαϊκή αυτή μορφή της γλώσσας είναι πολύ ατελής· για αυτό και αμφισβητείται ακόμη η ακριβής φωνητική αξία μερικών συμβόλων. Eπειδή οι φθόγγοι που χρησιμοποιούνται αυτή την περίοδο διαφέρουν από τους φθόγγους της αλφαβητικής περιόδου, είναι αδύνατο να τους αποδώσουμε επακριβώς με το ελληνικό αλφάβητο. Σήμερα επικρατεί διεθνώς η σύμβαση να μεταγράφονται τα σύμβολα με λατινικούς χαρακτήρες. H ίδια αρχή χρησιμοποιείται κατά κανόνα και για τους φωνητικούς τύπους που ανασυγκροτούνται με βάση τα σύμβολα. Tα σύμβολα του γραφικού συστήματος, στην απλή μεταγραφή τους, χωρίζονται με παύλες (π.χ. ti-ri-po-de), ενώ οι τύποι που αποκαθίστανται μπαίνουν ανάμεσα σε δύο πλάγιες καθέτους (π.χ. /tripode/). O αντίστοιχος τύπος της αλφαβητικής ελληνικής δίνεται με το ελληνικό αλφάβητο (π.χ. τρίποδε, δυϊκός του τρίπους). Tο σύμβολο » σημαίνει ότι ο αντίστοιχος κλασικός τύπος δεν αποτελεί ακριβή συνέχεια του μυκηναϊκού. 

 

Πηγή:   Chadwick, J. 2001, Γραμμική Β. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ.Χριστίδης, 200-203. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], σελ. 200-201.

Αιολική Σχολή

 Αιολική Σχολή: μία από τις τρείς κύριες τάσεις της πεζογραφίας της γενιάς του 1930. Περισσότερο ελληνοκεντρική, αναζητεί με πάθος την ελληνικότητα στην παράδοση, χωρίς ωστόσο να αρνείται ολότελα την επαφή με το ευρωπαϊκό πνεύμα. Για να είναι ωφέλιμη και παραγωγική η επαφή με τα δυτικά πρότυπα οφείλει να είναι αφομοιώσιμη από την εθνική πνευματική παραγωγή με τέτοιο τρόπο ώστε τελικά να δηλώνει καθαρά την ελληνικότητα της. Η τάση εκπροσωπείται από λογοτέχνες που προέρχονται από ημιαστικά περιβάλλοντα της Μυτιλήνης και του Αϊβαλιού, απέναντι παράλια Μ. Ασίας (Μυριβήλης, Βενέζης).

Μερικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του Παρθενώνα

Ο Παρθενώνας κατασκευάστηκε στο διάστημα από το 447- 446 έως το 433- 332. Αρχιτέκτονες ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, ο γλυπτός διάκοσμος καθώς και το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς ήταν έργα του Φειδία. Ο Παρθενώνας είναι μόνο μια πλευρά του αρχιτεκτονικού προγράμματος που αποσκοπούσε στην αναδιοργάνωση του χώρου της Ακρόπολης τον 5ο αι. Τα Προπύλαια χτίστηκαν μεταξύ του 437 και στο 432 σε σχέδια του Μνησικλή. Το Ερέχθειον άρχισε να κτίζεται το 435 αλλά οι εργασίες σταμάτησαν λόγω του Πελοποννησιακού Πολέμου και ολοκληρώθηκε το 408- 407. Ο ναός της Αθηνάς Νίκης ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 421 και ολοκληρώθηκε στο τέλος του ίδιου αιώνα. Η αναδιοργάνωση αυτή του χώρου της Ακρόπολης έδωσε στην πόλη της Αθήνας ένα ιερό χώρο αντάξιο της δύναμης και των φιλοδοξιών της, ολοκληρώνοντας το όραμα του Περικλή, που ακόμα και στις μέρες μας θαυμάζεται από ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.
 

Οι σχέσεις μεταξύ των δυο φύλων στην Ιλιάδα

  

Η Ιλιάδα είναι το έπος στο οποίο η παρουσία των γυναικών είναι παραπληρωματική σε σχέση με την παρουσία και τη δράση των ανδρών, παρόλο που η αιτία της ιλιαδικής σύρραξης είναι η αρπαγή μιας ωραίας γυναίκας και η αιτία της ομηρικής Ιλιάδας επικεντρώνεται στη διαμάχη που ξεσπά για την κατοχή μιας άλλης ωραίας γυναίκας. Καθώς όμως τα κλέα ανδρών είναι το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η δράση του ομηρικού έπους είναι φανερό ότι απομένει λίγος χώρος για να καταληφθεί από την παρουσία των γυναικών, όπως συμβαίνει μερικές δεκαετίες αργότερα στην Οδύσσεια. Μέσα, όμως, σε αυτό το κατεξοχήν ηρωικό έπος βρίσκουμε μια από τις πιο συγκινητικές σκηνές συζυγικής αγάπης της αρχαιοελληνικής γραμματείας: αυτή του Έκτορα και της Ανδρομάχης. Η σκηνή διαδραματίζεται έξω από τα όρια του οίκου, του παραδοσιακού γυναικείου χώρου, στα τείχη της πολιορκημένης πόλης στα οποία καταφθάνει αλαφιασμένη (μαινομένῃ ἐϊκυῖα, Ζ 389) η Ανδρομάχη, επειδή μαθαίνει ότι οι Τρώες πιέζονται από τους Έλληνες. Σε αυτά τα ίδια τείχη φτάνει και ο Έκτορας, ο οποίος έχει διατρέξει σχεδόν όλη την πόλη για να βρει τη γυναίκα του. Η εναγώνια αναζήτηση του ενός από τον άλλο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για το φορτισμένο συγκινησιακά κλίμα που χαρακτηρίζει τη συνάντηση.