Ήθη και έθιμα της πρωτοχρονιάς στην Ελλάδα

Η Πρωτοχρονιά γιορτάζεται σ’ όλο τον κόσμο με μεγαλοπρέπεια, λαμπρότητα και με διάφορες εκδηλώσεις. Κατά την ημέρα αυτή γίνεται ανταλλαγή επισκέψεων και δώρων και επικρατούν διάφορα έθιμα, όπως της βασιλόπιτας κ.ά., τα οποία μας κληροδότησαν οι Βυζαντινοί πρόγονοί μας, γιατί, σύμφωνα με τις πληροφορίες των αρχαίων συγγραφέων, ούτε οι Έλληνες ούτε οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την πρώτη μέρα του χρόνου. Οι δύο αυτοί λαοί που εκπροσωπούν τον αρχαίο κόσμο, συνήθιζαν να γιορτάζουν την πρώτη ημέρα κάθε μηνός. Οι περισσότερες μάλιστα ελληνικές πόλεις δε συμφωνούσαν ούτε ως προς την αρχή του χρόνου.

Τα κάλαντα ως έθιμο και ο συμβολισμός του πιο διάσημου πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα

Τα Κάλαντα αποτελούν δημοτικά ευχητικά και εγκωμιαστικά τραγούδια που ψάλλονται εθιμικά κατ΄ έτος κυρίως την παραμονή μεγάλων θρησκευτικών εορτών όπως των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς (Αγ. Βασιλείου), των Θεοφανείων, ακόμη και των Βαΐων (ή του Λαζάρου), με εξαίρεση εκείνων της Μεγάλης Παρασκευής που είναι κατανυκτικά. Κύρια παραδοσιακά μουσικά όργανα που συνοδεύουν τα κάλαντα είναι το τρίγωνο, το λαούτο, το νταούλι η τσαμπούνα, η φλογέρα κ.ά.

Συμβολισμός

Με την έννοια που τον μεταχειρίζονται οι ιστορικοί της λογοτεχνίας, […] ο όρος συμβολιστικό κίνημα αφορά συγκεκριμένα μια ομάδα Γάλλων συγγραφέων που ξεκίνησε με τον Charles Baudelaire (Τα άνθη του κακού [Les Fleurs du mal, 1857]) και κατόπιν συμπεριέλαβε άλλους ποιητές, όπως ο Arthur Rimbaud, ο Paul Verlaine, ο Stéphane Mallarmé και ο Paul Valéry. Ο Baudelaire στήριξε το συμβολικό τρόπο των ποιημάτων του εν μέρει στο παράδειγμα του Αμερικανού Edgar Allan Poe, αλλά κυρίως στην παλαιότατη πίστη στις ανταποκρίσεις (correspondences) — το δόγμα που πρέσβευε ότι υπάρχουν εγγενείς και συστηματικές αντιστοιχίες ανάμεσα στον ανθρώπινο ψυχισμό και στον εξωτερικό κόσμο, όπως και ανάμεσα στο φυσικό και στον πνευματικό κόσμο. Ο Baudelaire διατύπωσε το δόγμα αυτό ως εξής: «Τα πάντα, μορφή, κίνηση, αριθμός, χρώμα, άρωμα στον πνευματικό όσο και στο φυσικό κόσμο, είναι μεστά σημασίας, αμοιβαία, αντίστροφα, αντίστοιχα». Οι τεχνικές των Γάλλων συμβολιστών (Symbolists), οι οποίοι καλλιέργησαν μια τάξη ιδιωτικών συμβόλων σε μια ποίηση που τη χαρακτηρίζει ο πλούτος των υπαινιγμών και όχι η σαφήνεια της σημασίας, άσκησαν τεράστια επίδραση σε όλη την Ευρώπη, και (ιδίως από τη δεκαετία του 1890 και μετά) στην Αγγλία και στην Αμερική.

Παρνασσισμός

[…] Ωριμασμένη στις ανησυχίες και τις ταλαντεύσεις της προηγούμενης δεκαετίας, η νέα γενιά εισάγει κάτι θετικό και καινούριο. Η στάση της είναι πρώτα πρώτα σαφώς αντιρομαντική· κατηγορεί το στόμφο, το ρητορισμό και τον ψευτοηρωισμό του τελευταίου ρομαντισμού, και επιζητεί την απλότητα στην έκφραση, καθώς και το οικείο, ακόμη και το καθημερινό, στο θέμα, φέρνοντας έτσι μια καινούρια τάξη, ένα καινούριο μέτρο απέναντι στο χωρίς έλεγχο συναίσθημα των ρομαντικών. Στη στάση της αυτή οδηγό είχε τα νέα ποιητικά ρεύματα στη δυτική Ευρώπη, κυρίως τους γάλλους Παρνασσιακούς — και από αυτούς περισσότερο τους ελάσσονες, τον Sully Prudhomme ή τον François Coppée. Από τους ίδιους δασκάλους προερχόταν και το δίδαγμα για την επιμέλεια της μορφής του στίχου, κάτι που το είχαν παραμελήσει οι ρομαντικοί. Ιδιαίτεροι ρυθμικοί και μελωδικοί συνδυασμοί, στροφικά συμπλέγματα έντεχνα δουλεμένα, ακόμη και το σονέτο ξαναγύριζε έτσι στις συνήθειες της ποιητικής πράξης. Και τελευταίο, αλλά και το πιο σημαντικό: μαζί με το ρομαντισμό αποκήρυτταν οι νέοι ποιητές και την καθαρεύουσα· μαζί με την οικειότητα του θέματος κυριαρχούσε και η δημοτική στην ποίηση· η καθαρεύουσα δεν ήταν πια ανεκτή.

Ο Δίολκος της αρχαίας Κορίνθου video

Λιθόστρωτος δρόμος που χρησιμοποιούταν για την από ξηράς μεταφορά πλοίων, πάνω σε τροχοφόρο όχημα ("Ολκός νεών") από τον Σαρωνικό στον Κορινθιακό κόλπο και αντιστρόφως.

Απαρχές και προϋποθέσεις της αρχαίας ελληνικής ιστοριογραφίας

Το ερώτημα των απαρχών της αρχαίας ιστοριογραφίας προϋποθέτει αναγκαστικά τον ορισμό του τι είναι ιστοριογραφία. Προκειμένου να απαντήσουν στο ερώτημα αυτό οι μελετητές συχνά καταφεύγουν στη μελέτη εξωελληνικών, περισσότερο ή λιγότερο διακριτών, πρόδρομων μορφών του είδους -από την Ανατολή, την Αίγυπτο ή το Ισραήλ. Για να αποφύγουμε αυτή την εν τέλει αδιέξοδη μέθοδο, ας θεωρήσουμε ότι η ιστοριογραφία, όπως νοείται και έχει αναπτυχθεί στη δυτική παράδοση, αποτελεί μια «εφεύρεση» του ελληνικού πνεύματος κατά τη μετάβαση από τον 6ο στον 5ο αι. π.Χ. Η αρχαιοελληνική ιστορική πεζογραφία, όπως διαμορφώθηκε την περίοδο αυτή, εμφανίζει ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά που εξακολουθούν να αποτελούν συστατικά στοιχεία του ιστοριογραφικού είδους έως σήμερα: την κριτική της παράδοσης, την αναζήτηση ορθολογικών, μη μεταφυσικών αιτιών και έναν υψηλό βαθμό αφηγηματικότητας, που συνίσταται στην «ανασύνθεση χρονικά εκτεταμένων γεγονότων στα οποία συμμετέχει ένας μεγάλος αριθμός προσώπων και τα οποία συγκροτούνται από ποικίλες ενέργειες, εξελίξεις και συμβάντα με όλες τις μεταξύ τους σχέσεις» (Chr. Meier).

Η μουσική στο Βυζάντιο

Στο Βυζάντιο, ως λογική συνέχεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, η μουσική είχε εξέχοντα ρόλο. Για την κοσμική (μη θρησκευτική) μουσική έχουμε ελάχιστες πληροφορίες. Αντίθετα μας έχουν διασωθεί σημαντικές πληροφορίες για την εκκλησιαστική μουσική, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που ο όρος βυζαντινή μουσική συχνά συνδέεται σήμερα -εσφαλμένα- μόνο με την εκκλησιαστική μουσική.

H βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική προέρχεται από την αρχαία Ελληνική, Συριακή αλλά και Εβραϊκή θρησκευτική μουσική παράδοση.
Διακρίνονται 3 εποχές: παλαιού, μέσου και νέου μέλους.
Η εποχή του Παλαιού Βυζαντινού Μέλους ξεκινά από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους και περνώντας από την εποχή της αποκρυστάλλωσης της λειτουργίας (9ος αι.) φθάνει μέχρι το 14ο αι.

διαβάστε την συνέχεια εδώ

Η έννοια του γένους και οι κοινότητες των Ρωμιών

Η έννοια «Γένος» συνδέεται με την ταυτότητα του Νέου Ελληνισμού όπως αυτή διαμορφώθηκε στα χρόνια της oθωμανικής κυριαρχίας. Δεν αφορά όλους τους Rum, όλους δηλαδή τους χριστιανούς της αυτοκρατορίας, αλλά όσους μετείχαν της ορθόδοξης πίστης και της ελληνοβυζαντινής παράδοσης.
Δεν πρόκειται για μια κατηγορία πληθυσμού αλλά για πολλές, απλωμένες σε όλες τις βαθμίδες της κοινωνικής διαστρωμάτωσης.

Παλαιά Αθηναϊκή Σχολή

Δυο γενιές Φαναριωτών ποιητών, μεταφυτευμένες από την Κωνσταντινούπολη και τις παραδουνάβειες ηγεμονίες στο Ναύπλιο πρώτα, στην Αθήνα ύστερα, προσδιορίζουν τη μετεπαναστατική μας λογοτεχνία με τρόπο αποφασιστικό. Πρόκειται σχεδόν για υπόθεση οικογενειακή: ο Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός (1778-1850) είναι εξάδελφος του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή (1779-1855), ο γιος του τελευταίου αυτού Αλέξανδρος έχει την ίδια συγγένεια με τους αδελφούς Αλέξανδρο (1803-1863) και Παναγιώτη Σούτσο (1806-1868). […]

Τι έτρωγαν οι αρχαίοι Έλληνες;

Στα γεύματα και στα δείπνα τα τραπέζια ήταν γεμάτα με ψωμί, με κρέατα και χορταρικά, κι ακόμη με ελιές, πίτες, γλυκίσματα και φρούτα. Φυσικά και με άφθονο κρασί. Από τα όσπρια, γνωστά στους αρχαίους ήταν τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια (που τα προτιμούσανε ψημένα), τα μπιζέλια και τα κουκιά, που τα 'τρωγαν, συνήθως, σε πουρέ (έτνος). Για το έτνος, δηλαδή τη σημερινή φάβα, ξετρελαινόταν ο Ηρακλής, και ο Αριστοφάνης δεν χάνει την ευκαιρία να τον σατιρίσει:

Διονύσιος Σολωμός

Όταν το 1811 εκδίδονται τα Λυρικά του Χριστόπουλου και το 1814 η Ρωμαίικη Γλώσσα του Βηλαρά, ο Διονύσιος Σολωμός σπουδάζει, παιδί ακόμα, στο Λύκειο της Κρεμόνας. Το 1815 θα περάσει στο Πανεπιστήμιο της Παβίας, και θα επιστρέψει στη Ζάκυνθο μετά τρία χρόνια, είκοσι χρονών. Είχε γεννηθεί εκεί τον Απρίλιο του 1798 μέσα στη σύντομη περίοδο της κυριαρχίας των Γάλλων δημοκρατικών. Ο πατέρας του είναι πλούσιος άρχοντας, η Βενετία τού έχει παραχωρήσει το μονοπώλιο του ταμπάκου· η μητέρα του, η Αγγελική Νίκλη, είναι γυναίκα του λαού, δουλεύτρα στο πατρικό σπίτι. Ο γέρο-ταμπακιέρης έχει αποκτήσει μαζί της δύο παιδιά· όταν γεννιέται ο Διονύσιος, έχει περάσει τα εξήντα, ενώ η Αγγελική είναι δεν είναι δεκαέξι. Το ζακυθινό αρχοντολόι είχε καλά μαθητέψει στα ελευθέρια ήθη της Βενετιάς· τα παιδιά, παρόλο που είναι «φυσικά», ανατρέφονται στο πατρικό σπίτι σαν αρχοντόπουλα —παίρνουν δηλ. μόρφωση ιταλική— και ο πατέρας θα δηλώσει στη διαθήκη του ότι «τ’ αγαπά ως λεγκίτιμα» και θα φροντίσει να τους εξασφαλίσει το μερτικό της περιουσίας του που τους αναλογεί. Στο κρεβάτι του θανάτου θα νομιμοποιήσει ακόμα το δεσμό του με την Αγγελική. Στην παιδική του ηλικία δεν έχει λοιπόν ο Σολωμός τα συναισθήματα μειονεξίας του νόθου παιδιού, ενώ η λαϊκή καταγωγή της μητέρας τον δένει συναισθηματικά με ολόκληρο τον κόσμο της λαϊκής παράδοσης και της μυθολογίας — κάτι που θ’ αφήσει μια ιδιαίτερη σφραγίδα στην προσωπικότητά του. Αποφασιστική θα είναι από την άλλη μεριά στον νεαρό Διονύσιο και η επίδραση του ιταλού δασκάλου του ιερωμένου Don Santo Rossi, εξόριστου από την πατρίδα του για τις φιλελεύθερες ιδέες του.

Η δημώδης Βυζαντινή λογοτεχνία

Η βυζαντινή δημώδης λογοτεχνία περιλαμβάνει τα έργα της βυζαντινής λογοτεχνίας που δεν είναι γραμμένα σε λόγια γλώσσα. Ωστόσο, παρόλα τα λαϊκότροπα στοιχεία της γλώσσας, που εντοπίζονται στη σύνταξη, στη μορφολογία και στο λεξιλόγιο, το μεγαλύτερο μέρος της βυζαντινής δημώδους λογοτεχνίας αποτελεί δημιούργημα λόγιων συγγραφέων και όχι των λαϊκών στρωμάτων.
Το μεγαλύτερο μέρος των έργων έχει παραδοθεί ανώνυμα, ο συγγραφέας τους δηλαδή είναι άγνωστος. Η χρονολόγηση πολλών έργων είναι αβέβαιη ή δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Στο πρόβλημα χρονολόγησής τους συντείνει και η ρευστότητα της μορφής τους. Πολλά έργα παραδίδονται από διαφορετικά χειρόγραφα και έχουν τόσο σημαντικές διαφορές, ώστε η ανασυγκρότηση ενός κοινού αρχετύπου να είναι τις περισσότερες φορές αδύνατη.

Τα είδη της αρχαϊκής επικής ποίησης

Οι παλαιότερες συνθέσεις της αρχαιοελληνικής λογοτεχνίας εντάσσονται στο γένος της αρχαϊκής επικής ποίησης. Στην ευρεία του έννοια ο όρος «αρχαϊκή επική ποίηση» αναφέρεται σε εκτενείς, έμμετρες αφηγήσεις, που εκτελούνται δημόσια από τον αοιδό με ρυθμική απαγγελία μπροστά σε ακροατήριο, και έχουν ως κεντρικό τους περιεχόμενο τα κατορθώματα ηρώων και θεών ενός απόμακρου, σχεδόν μυθικού, παρελθόντος. Το κοινωνικό πλαίσιο εκφοράς του αρχαϊκού έπους εκτείνεται από τον χώρο του αυλικού οίκου και του συμποσίου μέχρι τον χώρο της αγοράς, των αγώνων και των θρησκευτικών εορτών.

Η βυζαντινή κατοικία

Η κατοικία αποτελεί το κύριο σώμα της βυζαντινής πόλης και έναν ιδιαίτερα σημαντικό χώρο για τους βυζαντινούς, όπου περνούν ένα μεγάλο μέρος της ημέρας τους. Αυτό γίνεται ακόμα πιο εμφανές αν συνυπολογιστεί η «εσωστρέφεια» που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία και τον αστικό τρόπο ζωής της περιόδου.

Ποιος φοβάται τα λατινικά;

Οι γλώσσες αντανακλούν τον πνευματικό και υλικό πολιτισμό των ομιλητών τους. Οι καλές τέχνες, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία, η επιστήμη και η τεχνολογία, καθώς εξελίσσονται και διερευνούν νέους χώρους (ή ξαναεπισκέπτονται τους παλιούς), δημιουργούν νέες λεξιλογικές και εκφραστικές ανάγκες: οι καινούργιες ή αναθεωρημένες έννοιες, ο διαφορετικός τρόπος ερμηνείας του κόσμου και της ανθρώπινης περιπέτειας μέσα στον κόσμο, οι νέες τεχνολογικές μέθοδοι και τα προϊόντα τους ζητούν επειγόντως τη γλωσσική τους επένδυση.

Η αθηναϊκή τριλογία

Η «νεοκλασική τριλογία» της Αθήνας, όπως συνήθως λέγεται, στην οδό Πανεπιστημίου, ταυτίζεται με την καρδιά της πνευματικής ζωής της πόλης. Αριστερά, η Εθνική Βιβλιοθήκη, στο κέντρο το Πανεπιστήμιο Αθηνών, δεξιά η Ακαδημία Αθηνών. Πρόκειται για τρία επιβλητικά νεοκλασικά μέγαρα που κατασκευάστηκαν τον 19ου αιώνα. Το Πανεπιστήμιο σχεδιάστηκε από τον Δανό αρχιτέκτονα Χριστιανό Χάνσεν, τα άλλα δύο κτήρια από τον αδελφό του, Θεόφιλο, και ολοκληρώθηκαν από τον Έρνστ Τσίλλερ. Και τα τρία έχουν πλούσιο διάκοσμο στο εσωτερικό τους, ενώ γύρω τους διαμορφώνονται κήποι με γλυπτά σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών, σχηματίζοντας ένα ξεχωριστό σύνολο στο κέντρο της πόλης.

«Η ασπίδα του Αχιλλέα» video

Με την αλληλουχία ρεαλιστικών απεικονίσεων που συνδέονται με δραματοποιημένα κομμάτια ο θεατής ξεναγείται στη ζωή, τις αξίες και τον πολιτισμό της ομηρικής εποχής. 

Το έργο δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να κατανοήσουν τη φιλοσοφία από την οποία εμπνέεται όλο το έργο του Ομήρου, να καλλιεργήσουν τη γλώσσα, να συνειδητοποιήσουν τις αναλογίες ανάμεσα στον ομηρικό κόσμο και τη σύγχρονη εποχή και να καταλάβουν ότι ο πολιτισμός είναι διαχρονική κοινωνική έκφραση με πολλαπλές επιδράσεις.

Πηγή: Youtube
Στοιχεία Παραγωγής:ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ, 2008

Σκηνοθεσία: Άκης Σιμάτος
Συγγραφή κειμένων: Ιωάννα Λεκκάκου

Νεοελληνικός Διαφωτισμός

Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού, στην ώριμη διατύπωσή της στη σκέψη του δέκατου όγδοου αιώνα, εξέφρασε τη χειραφέτηση του ευρωπαϊκού πνεύματος από τα δεσμά της μεσαιωνικής κοσμοθεωρίας. […] Ο Διαφωτισμός στηρίχτηκε στην ελπίδα της απαλλαγής της ανθρώπινης σκέψης από το σκότος της πλάνης, της άγνοιας και της προκατάληψης. Οι πηγές του ήταν η Καρτεσιανή ριζική αμφιβολία απέναντι στις καθιερωμένες αυθεντίες, καθώς και ο αδυσώπητος πόλεμος που είχαν κηρύξει ο Hobbes και ο Spinoza εναντίον της δεισιδαιμονίας που εξευτέλιζε το ανθρώπινο πνεύμα.

Οι επαφές των Ελλήνων με την Εγγύς Ανατολή

Ήδη από τον 9ο αιώνα οι Έλληνες είχαν αναπτύξει στενές εμπορικές σχέσεις με την ακτή της Συρίας και της Παλαιστίνης. Μέσα από αυτό τον εμπορικό δρόμο σημαντικές και συχνά πολύτιμες πρώτες ύλες, αλλά και αξιόλογα έργα τέχνης από την Ανατολή, ιδιαίτερα από τη Συρία και τη Μεσοποταμία, άρχισαν να φθάνουν σε ολοένα και μεγαλύτερες ποσότητες στην Ελλάδα. Από το τέλος του 8ου αιώνα και έπειτα οι μαρτυρίες για εμπορικές και πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ανατολή πυκνώνουν και γίνονται όλο και πιο συγκεκριμένες. Τα ποιήματα του Ησιόδου και ιδιαίτερα η Θεογονία είναι γεμάτα από στοιχεία που προέρχονται από τους μύθους και τη λογοτεχνία της Μεσοποταμίας και της Συρίας. Ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εμπορίου και γενικότερα των επαφών με την Ανατολή έπαιξαν επίσης οι Φοίνικες έμποροι, που ήδη από το τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ. είχαν φτάσει με τα πλοία τους ως τη δυτική άκρη της Μεσογείου· οι δραστηριότητές τους στην περιοχή του Αιγαίου και πέρα από αυτή περιγράφονται στην Οδύσσεια. Επιπλέον, η εγκατάσταση των Φοινίκων στην Κύπρο, στο Κίτιο και στη Σαλαμίνα τους έφερε σε ακόμη στενότερη επαφή με τους Έλληνες

Πόλεις και αποικίες

Ο Όμηρος περιγράφει την πόλη των Φαιάκων στο όριο του πραγματικού και του φανταστικού· πλησιέστερα στο φανταστικό. Την αποκαλεί Σχερία, παρόλο που προτιμά να κάνει λόγο για τους κατοίκους της ή για τον δήμο των Φαιάκων. Εξηγεί ότι οι Φαίακες κατοικούσαν κάποτε κοντά στους Κύκλωπες, αλλά επειδή, ισχυρότεροι εκείνοι, τους έβλαπταν συχνά, ξεσπιτώθηκαν και αναζήτησαν νέο τόπο, παράμερα από τους άλλους, στο έσχατο όριο του πολυκύμαντου πελάγους.

Μια πιθανή προέλευση του Ομηρικού μύθου

Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία σχετικά με την περίοδο στην οποία τοποθετείται ο Τρωικός Πόλεμος και την κατάρρευση των «πολύχρυσων» βασιλείων της ανατολικής Μεσογείου της Εποχής του Χαλκού βρίσκεται στο επίκεντρο δημοσιεύματος του New Scientist, το οποίο τιτλοφορείται «World War Zero brought down mystery civilisation of “sea people”» (Ο Παγκόσμιος Πόλεμος Μηδέν που προκάλεσε την πτώση μυστηριώδους πολιτισμού «λαών της θάλασσας»).

Το τέλος του μυκηναϊκού πολιτισμού και οι «Σκοτεινοί Αιώνες»

Η σταδιακή κατάρρευση του μυκηναϊκού πολιτισμού, που την τοποθετούμε με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα ανάμεσα στο τέλος του 13ου και το τέλος του 12ου αιώνα π.Χ., είναι σημαντικό ιστορικό ορόσημο για την Ελλάδα. Σημασία έχει ακόμη η διαπίστωση ότι στους επόμενους αιώνες, τον 11ο και τον 10ο, σημειώνεται στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής μια σημαντική τεχνολογική αλλαγή: εξαπλώνεται η τεχνική κατεργασίας του σιδήρου και το νέο αυτό μέταλλο υποκαθιστά τον χαλκό σε διάφορες χρήσεις, όπως η κατασκευή όπλων και εργαλείων.

Οι εξαγωγές αθηναϊκών αγγείων και ο εμπορικός ανταγωνισμός Αθηναίων και Κορινθίων

Από τις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι κεραμείς, χωρίς να εγκαταλείψουν τα μεγάλα αγγεία, που ήταν τα πιο λαμπρά προϊόντα τους, αρχίζουν να δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη προτίμηση σε μικρότερα σχήματα (όπως είναι οι κύλικες, από τις οποίες έπιναν κρασί), που ο ζωγραφικός τους διάκοσμος οργανώνεται συνήθως σε ζώνες με ζώα ή μυθικά όντα (όπως οι σφίγγες), σε σειρές ή αντωπά, και φυτικά κοσμήματα. 

Πολύχρυσες Μυκήνες

Οι Μυκήνες ιδρύθηκαν ανάμεσα σε δύο ψηλούς κωνικούς λόφους, τον Προφήτη Ηλία (805 μ.) και τη Σάρα (660 μ.), πάνω σε χαμηλό ύψωμα που δέσποζε στην αργολική πεδιάδα και είχε τον έλεγχο των οδικών και θαλάσσιων επικοινωνιών. Η παλαιότερη ανθρώπινη δραστηριότητα στο χώρο τεκμηριώνεται από ελάχιστα κατάλοιπα λόγω των μεταγενέστερων οικοδομικών φάσεων και χρονολογείται στην 7η χιλιετία π.Χ., κατά τη νεολιθική εποχή. Η κατοίκηση ήταν συνεχής έως και τους ιστορικούς χρόνους, τα περισσότερα όμως μνημεία, που είναι ορατά σήμερα, ανήκουν στην εποχή ακμής του χώρου, την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, μεταξύ του 1350 και του 1200 π.Χ. Στις αρχές της 2ης χιλιετίας υπήρχε ένας μικρός οικισμός πάνω στο λόφο καθώς και ένα νεκροταφείο στη νοτιοδυτική του πλευρά, με απλές ταφές σε λάκκους. Γύρω στο 1700 π.Χ. εμφανίσθηκαν ηγεμονικές και αριστοκρατικές οικογένειες, όπως διαπιστώνεται από τη χρήση μνημειωδών τάφων, πλούσια κτερισμένων και περικλεισμένων σε λίθινο περίβολο, που ονομάσθηκε Ταφικός Κύκλος Β. Η εξέλιξη αυτή συνεχίσθηκε στην αρχή της μυκηναϊκής περιόδου, γύρω στο 1600 π.Χ., οπότε οικοδομήθηκε ένα μεγάλο κεντρικό κτήριο στην κορυφή του λόφου, ένας δεύτερος λίθινος περίβολος, ο Ταφικός Κύκλος Α, καθώς και οι πρώτοι θολωτοί τάφοι. Όπως αποδεικνύουν τα ευρήματα, οι ηγεμόνες των Μυκηνών ήταν ισχυροί και συμμετείχαν σε ένα πολύπλοκο δίκτυο εμπορικών συναλλαγών με τις χώρες της Μεσογείου.

Περιήγηση στην ιερή Δήλο video

Η Δήλος, κατοικήθηκε από ανθρώπους από την προϊστορική και προελληνική εποχή και ειδικότερα περί το τέλος της λεγόμενης νεολιθικής εποχής ή χαλκολιθικής με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στοιχεία του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού, όπως εισήγαγε τον όρο ο Χρήστος Τσούντας, δηλαδή από το 3200 π.Χ. Από δε το υλικό ορισμένων ευρημάτων, (π.χ. οψιανού), καταφαίνεται η ήδη ανεπτυγμένη την εποχή εκείνη πρώιμη ναυσιπλοΐα και εξ αυτής η ναυπηγική, η αλιεία, καθώς και το εμπόριο. Κινητά λείψανα αυτής της περιόδου, όπως λεπίδες, άγκιστρα, λίθινοι τριπτήρες, καλύμματα πίθων, θραύσματα αγγείων, πίθοι, εσχάρες κλπ βρίσκονται αποθησαυρισμένα στο αρχαιολογικό μουσείο της Δήλου και στο εθνικό αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας.

Ο Αριστοφάνης και το έργο του

Ο Αριστοφάνης (445 π.Χ. - 386 π.Χ.) ήταν Αθηναίος σατιρικός ποιητής του 5ου αιώνα. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 445 π.Χ. περίπου, και πέθανε στα μέσα της δεκαετίας του 380 π.Χ. Έζησε στην Αθήνα και μεγάλωσε τα χρόνια, που ξεκίνησε για την Αθήνα και τους κατοίκους της, μία εποχή ειρήνης και άνθησης, κατά την οποία στην πολιτική ζωή κυριαρχούσε η προσωπικότητα του Περικλή (ειρήνη με την Σπάρτη και την Περσία), και η οποία διήρκεσε μέχρι την έναρξη του τριακονταετούς πελοποννησιακού πολέμου το 431 π.Χ..
Οι σημαντικότερες πηγές για τις διδασκαλίες των έργων του Αριστοφάνη είναι οι επιγραφές με τους καταλόγους νικητών σε δραματικούς αγώνες,  οι αρχαίες υποθέσεις στα σωζόμενα έργα του και οι πληροφορίες που παραθέτουν οι αρχαίοι λεξικογράφοι.

Δελφοί το κέντρο του αρχαίου ελληνικού κόσμου Video

Για περισσότερα από χίλια χρόνια, το ιερό Μαντείο των Δελφών θεωρούνταν ο ομφαλός της γης, το κέντρο του αρχαίου κόσμου. Ηγέτες, βασιλείς αλλά και απλοί άνθρωποι έφταναν από όλη τη Μεσόγειο και από πιο μακριά για να συμβουλευτούν τους σοφούς του Μαντείου, να αφιερώσουν στον Απόλλωνα αριστουργήματα από χρυσό, ελεφαντόδοντο, χαλκό, μάρμαρο και πέτρα, και να συμμετάσχουν σε αθλητικούς και μουσικούς αγώνες.

Ολυμπία κάλιστος των Ελλήνων τόπος

Στη δυτική Πελοπόννησο, στην πανέμορφη κοιλάδα του ποταμού Αλφειού, άνθισε το πιο δοξασμένο ιερό της αρχαίας Ελλάδας, που ήταν αφιερωμένο στον πατέρα των θεών, τον Δία. Απλώνεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του κατάφυτου Κρονίου λόφου, μεταξύ των ποταμών Αλφειού και Κλαδέου, που ενώνονται σε αυτή την περιοχή. Παρά την απομονωμένη θέση της κοντά στη δυτική ακτή της Πελοποννήσου, η Ολυμπία καθιερώθηκε στο πανελλήνιο ως το σημαντικότερο θρησκευτικό και αθλητικό κέντρο. Εδώ γεννήθηκαν οι σπουδαιότεροι αγώνες της αρχαίας Ελλάδας, οι Ολυμπιακοί, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν του Δία, ένας θεσμός με πανελλήνια ακτινοβολία και λάμψη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η απαρχή της λατρείας και των μυθικών αναμετρήσεων που έλαβαν χώρα στην Ολυμπία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι τοπικοί μύθοι σχετικά με τον ισχυρό βασιλιά της περιοχής, τον ξακουστό Πέλοπα, και τον ποτάμιο θεό Αλφειό, φανερώνουν τους ισχυρούς δεσμούς του ιερού τόσο με την Ανατολή όσο και με τη Δύση.

Η φιλοσοφία του Σωκράτη

Με το Σωκράτη αρχίζει η ανθρωπολογική περίοδος της ελληνικής φιλοσοφίας, γιατί αυτός δεν ασχολείται, όπως οι πριν από αυτόν, με τα προβλήματα για την αρχή του κόσμου, αλλά μόνο με τον άνθρωπο. Επιδιώκει να γεννήσει σε αυτόν την εσωτερική ανησυχία και να αφυπνίσει τον έρωτα για τη σοφία, προς την αρετή.

Νεοκλασική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα.

Το κίνημα του νεοκλασικισμού έχει ιδιαίτερη σημασία και θέση στην ελληνική ιστορία του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, γιατί, καθώς η μικρή και φτωχή ξαναγεννημένη Ελλάδα προσπαθούσε να προσανατολιστεί και να συμβαδίσει, με τα κράτη της Ευρώπης, ο νεοκλασικισμός ήρθε στην κατάλληλη στιγμή να διακηρύξει και να υλοποιήσει την αναγέννηση του αρχαίου ελληνικού ιδεώδους. Ο συνδυασμός του καλλιτεχνικού κινήματος του νεοκλασικισμού με την «εκ της τέφρας» αναγέννηση της Ελλάδος, αποτέλεσε τη θεμελιώδη προϋπόθεση για την άμεση και ολοκληρωτική αποδοχή των αρχών του νεοκλασικισμού και την εγκαθίδρυσή του εδώ. Η σχέση της αρχαίας με την καινούρια Ελλάδα, γινόταν προφανής και αυταπόδεικτη. Από την άλλη πλευρά, η ευκαιρία που δινόταν στους καλλιτέχνες και κυρίως στους αρχιτέκτονες, ήταν αληθινά μοναδική. Μπορούσαν να μελετούν επί τόπου τα αρχαία μνημεία και να μεταφέρουν τα συμπεράσματά τους στα δικά τους έργα, μπορούσαν να αντιπαραβάλουν άμεσα τα δικά τους προς τα έργα της αρχαιότητας και μπορούσαν αυτό να το κάνουν σε ένα τόπο, όπου για τους περισσότερους Ευρωπαίους η αρχαιότητα ήταν ζωντανή, ή μπορούσε να ξαναζωντανέψει.

Ηρώδης ο Αττικός, ο σοφιστής και μαικήνας των τεχνών

Ο Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης (Μαραθώνας 101/102 - Μαραθώνας 177/8 μ.Χ), ήταν περιώνυμος και βαθύπλουτος Αθηναίος ρήτορας και σοφιστής, ο γνωστότερος εκπρόσωπος της λεγόμενης Δεύτερης Σοφιστικής και μεγάλος ευεργέτης όχι μόνο της Αθήνας αλλά και άλλων πόλεων στην Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Διετέλεσε φίλος αυτοκρατόρων, ανήλθε σε διάφορα ρωμαϊκά αξιώματα, έγινε μέλος της ρωμαϊκής Συγκλήτου και υπήρξε ο πρώτος Έλληνας «ύπατος στρατηγός» (consul ordinarius). Επίσης πιθανολογείται πως ήταν πρόγονος Ρωμαίου αυτοκράτορα. Ωστόσο, αν και ενσωματώθηκε πλήρως στα ανώτατα στρώματα της ρωμαϊκής κοινωνίας, πολιτισμικά παρέμεινε Έλληνας. Στα Λατινικά το πλήρες όνομά του ήταν Lucius Vibullius Hipparchus Tiberius Claudius Atticus Herodes (Λούκιος Βιβούλλιος Ίππαρχος Τιβέριος Κλαύδιος Αττικός Ηρώδης).

Η γενιά του '30 και η ελληνικότητα

Γενιά του '30 αποκαλείται το σύνολο των λογοτεχνών, καλλιτεχνών και διανοουμένων που δραστηριοποιούνται τη δεκαετία αυτή, αναζητώντας της ελληνικότητα στην τέχνη και την λογοτεχνία.

Η απεικόνιση του θεού Διόνυσου στην αρχαία ελληνική τέχνη

Θεός του κρασιού και της μυστικής έκστασης, γιος της Σεμέλης, γεννημένος όμως από τον μηρό του Δία. Εικονογραφείται με το φυτό της αμπέλου ή με στεφάνι από κισσό και κρατώντας κούπες κρασιού. Μετά τον 5ο αιώνα π.Χ. εικονίζεται συχνά, αρχικά στον Παρθενώνα, ως νεαρή ή θηλυπρεπής μορφή. Συνοδεύεται από Σατύρους και Μαινάδες ή από την σύντροφό του Αριάδνη, την οποία απήγαγε από τη Νάξο. Στις περιπέτειές του συμπεριλαμβάνονται η σύγκρουσή του με πειρατές κατά την οποία τους μεταμόρφωσε σε δελφίνια, η συμμετοχή του στον αγώνα των θεών εναντίον των Γιγάντων, όπου χρησιμοποίησε είτε τον θυρσό είτε ένα κλαδί τυλιγμένο με κισσό και κατά την οποία οδήγησε τον Ήφαιστο πίσω στον Όλυμπο.

Η ανατροφή των παιδιών στην αρχαία Ελλάδα

Τα Καθήκοντα της Τροφού και του Παιδαγωγού στην Αθήνα

Μετά τον τοκετό, η μητέρα θήλαζε και φρόντιζε το μωρό. Στα πλούσια σπίτια, τα μωρά φρόντιζε και η τροφός (που καμιά φορά θήλαζε κιόλας) και αργότερα ο παιδαγωγός.

Οι Κλέφτες και οι Αρματολοί

 Η οθωμανική κυριαρχία δημιούργησε μια τάξη πραγμάτων στην οποία αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν οι υπόδουλοι. Η προσαρμογή αυτή όμως, ήταν επιφανειακή. Ήδη από τους πρώτους αι. γίνεται λόγος για τους stradioti, ελαφρά οπλισμένους Έλληνες που πολεμούσαν τους Τούρκους στο πλευρό των Βενετών, ή συμμετείχαν σε εξεγέρσεις. Ονομαστός ήταν ο Μερκούριος Γκούμας. Οι πηγές μας δεν επιτρέπουν να δούμε τις σχέσεις των στρατιωτών αυτών με τους ανθρώπους της υπαίθρου ή των πόλεων, όπως δε γνωρίζουμε την καταγωγή και την κοινωνική τους τάξη. Πάντως, υπάρχουν αναφορές για τους έφιππους, γενναιότατους στρατιώτες από την εποχή του Νικηφόρου Φωκά.

Η Σχολή του Μονάχου

Η Σχολή του Μονάχου, ή αλλιώς ακαδημαϊκός ρεαλισμός, αποτελεί το πλέον σημαντικό εικαστικό κίνημα στην Ελλάδα του 19ου αιώνα, με έντονες επιρροές από την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου και το ομώνυμο καλλιτεχνικό ρεύμα της Γερμανίας (Münchner Schule).

Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος

Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ ή Θεόφιλος Κεφαλάς ή Κεφάλας, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα (Βαρειά Μυτιλήνης, 1870; – Βαρειά Μυτιλήνης, 24 Μαρτίου; 1934), γνωστός απλά και ως Θεόφιλος, ήταν μείζων λαϊκός ζωγράφος της νεοελληνικής τέχνης.
Κυρίαρχο στοιχείο του έργου του είναι η ελληνικότητά του και η εικονογράφηση της ελληνικής λαϊκής παράδοσης και ιστορίας.

Νεοελληνικός Διαφωτισμός

Νεοελληνικό Διαφωτισμό ονομάζουμε το σύνολο των πνευματικών και συνειδησιακών φαινομένων της νεοελληνικής ιστορίας που συνέβησαν την πεντηκονταετία 1774 – 1821. Αν και χρονικά η έναρξη του Διαφωτισμού τοποθετείται στις αρχές του 18ου αιώνα, τίθεται ως ιστορικό ορόσημο η Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774) μεταξύ Οθωμανών και Ρώσων, η οποία περιλάμβανε ευνοϊκούς κυρίως οικονομικούς όρους για τους υπόδουλους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γεγονός που επέτρεψε και την πνευματική ανάπτυξη των Ελλήνων.

Εθνική Πινακοθήκη video

Η Εθνική Πινακοθήκη δημιουργήθηκε με βάση τη διαθήκη του νομικού και φιλότεχνου με σπουδές στην Αθήνα και το Παρίσι και ιδρυτικού μέλους της εταιρείας «Φίλοι του Λαού» Αλεξάνδρου Σούτζου (1839-1895), που κληροδότησε την κινητή και ακίνητη περιουσία του, όπως και τη συλλογή έργων τέχνης και νομισμάτων του στο κράτος με σκοπό τη δημιουργία ενός «Μουσείου Καλών Τεχνών». Καθοριστικός υπήρξε ο νόμος του υπουργού Παιδείας Αθ. Ευταξία το 1897 ‘Περί ιδρύσεως Μουσείου Καλών τεχνών’, ενώ επισήμως η Εθνική Πινακοθήκη ιδρύθηκε τρία χρόνια αργότερα, στα 1900, με τον νόμο ΒΨΛΔ΄ «Περί μισθού του εφόρου της εν Αθήναις Πινακοθήκης» (10/4/1900) και το Βασιλικό Διάταγμα «Περί κανονισμού της Εθνικής Πινακοθήκης» (28/6/1900).

Ο Σουρεαλισμός στην Ελληνική Τέχνη και το έργο του Ν. Εγγονόπουλου

Ο Σουρεαλισμός ή Υπερρεαλισμός, στα ελληνικά, ήταν ένα ευρωπαϊκό κίνημα, τόσο στην τέχνη, όσο και στη λογοτεχνία και ποίηση που οριοθετείται μεταξύ 1924 και 1940. Το κίνημα προέκυψε από τη διάλυση της ομάδας των ντανταϊστών που είχαν δημιουργήσει μια ανατρεπτική τέχνη διαμαρτυρίας στη διάρκεια του Α? παγκοσμίου πολέμου στην ουδέτερη Ζυρίχη. Αρχηγός της ομάδας ήταν ο ποιητής Αντρέ Μπρετόν που συγκέντρωσε γύρω του στο Παρίσι την ομάδα των μελλοντικών σουρεαλιστών.

Η μουσική στην αρχαία Ελλάδα

Η Αρχαία Ελληνική Μουσική είναι από τα λιγότερο «φωτισμένα» κεφάλαια στο ευρύ πεδίο μελέτης του Ελληνικού Πολιτισμού. Αν και έχουμε την τύχη να γνωρίζουμε πολλά για τον ρόλο της και την διείσδυσή της στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, εν τούτοις ένα μεγάλο κομμάτι αυτής, που έχει να κάνει με τον ήχο και τον «τρόπο», παραμένει ανεξιχνίαστο. Μέσα από τις ιστορικές πηγές ωστόσο γίνεται παραπάνω από φανερό ότι η Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα διαδραμάτιζε ένα ρόλο πιο σύνθετο και ουσιαστικό σε σχέση με τον αντίστοιχο ρόλο της στις μέρες μας.

Βυζαντινή μικροτεχνία video

Η Συλλογή Μικροτεχνίας του Μουσείου περιλαμβάνει περίπου 6.000 αντικείμενα. Πρόκειται για έργα κυρίως εκκλησιαστικά, αλλά και κοσμικά, κατασκευασμένα από ποικίλα υλικά και με διάφορες τεχνικές, τα οποία χρονολογούνται από τον 4ο έως και τον 19ο αιώνα.

Μουσείο Μπενάκη Ελληνικός Πολιτισμός

Το Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού στεγάζεται σε ένα από τα ωραιότερα νεοκλασικά κτήρια της Αθήνας κοντά στον Εθνικό Κήπο και τη Βουλή των Ελλήνων. Το κτήριο προσφέρθηκε στο Έθνος για τη δημιουργία του μουσείου που θα φιλοξενούσε τις συλλογές του Αντώνη Μπενάκη από τον ίδιο και τις τρεις αδελφές του, Αλεξάνδρα, Πηνελόπη και Αργίνη. Μετά την πιο πρόσφατη ανάπλασή του (1989–2000) στεγάζει μια μοναδική διαχρονική έκθεση για την πορεία του ελληνικού πολιτισμού από την προϊστορία έως τον 20ό αιώνα.

Ένας ουτοπιστής Ελληνολάτρης- Περικλής Γιαννόπουλος

ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ
ΕΝΑΣ ΟΥΤΟΠΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΛΑΤΡΗΣ

Ένα καλοκαιρινό απόγεμα – ο ήλιος ήτανε ακόμη στα μεσούρανα – ο Περικλής Γιαννόπουλος ήρθε στο σπίτι μου, χωρίς να τον περιμένω. Δεν ήτανε από τους ανθρώπους, που περιμένει κανείς. Έφτανε πάντα απροειδοποίητος, σαν το γλυκόπνοο αεράκι και σαν την ανοιξιάτικη βροχούλα. Καθόμουνα τότε σ΄ ένα σπίτι της Φρεατίδας, απάνω απ΄ το γλαυκότερο κύμα του Αιγαίου, και δεν ξέρω, αν ήμουνα εγώ, που είχε τραβήξει τον ξανθόν ιππότη ή το φως της χαρούμενης ακρογιαλιάς.

Πριγκiπάτο Μορέως- Ανδραβίδα- Κάστρο Κυλλήνης (video)

Το Πριγκιπάτο της Αχαΐας ήταν ένα κρατίδιο που δημιουργήθηκε από τον Γουλιέλμο Σαμπλίτη κατά την Δ΄ Σταυροφορία (1205-1210) στα εδάφη της Πελοποννήσου (Μοριάς), τα οποία μοιράστηκαν σε φέουδα μεταξύ των Φράγκων Σταυροφόρων.

Ένας ποιητής του χώρου, Δ. Πικιώνης

Ο Δημήτρης Πικιώνης γεννήθηκε το 1887 στον Πειραιά από γονείς με καταγωγή τη Χίο. Ξέρουμε ότι ο πατέρας του ήταν γιός καραβοκύρη με κλίση στη ζωγραφική, ενώ ο ίδιος περιγράφει τη μητέρα του ως «ηθικό τύπο», αυστηρή, δίκαιη και ανιδιοτελή. Από τα γυμνασιακά του χρόνια, έκανε συχνές πεζοπορίες στο αττικό τοπίο. Από το Μοσχάτο διέσχιζε τον Ελαιώνα, φτάνοντας στου Φιλοπάππου και την Ακρόπολη και μετά στην Ιερά Οδό, ψάχνοντας τα θραύσματα του παρελθόντος στον τοπίο του τότε.

Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Video

Περιήγηση στο Βυζαντινό Μουσείο.
Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, με έδρα την Αθήνα, είναι ένα από τα εθνικά μουσεία της χώρας και ένα από τα σημαντικότερα μουσεία διεθνώς για την τέχνη και τον πολιτισμό των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων. Διαθέτει περισσότερα από 25,000 αντικείμενα, οργανωμένα σε συλλογές, τα οποία χρονολογούνται από τον 3ο έως τον 20ό αιώνα και προέρχονται κυρίως από τον ευρύτερο ελλαδικό, μικρασιατικό και βαλκανικό χώρο.

Δημόσιος και ιδιωτικός βίος στο Βυζάντιο

Στο Βυζάντιο, σε αντιστοιχία με το μονοθεϊσμό, υπήρχε η υπέρτατη εξουσία στη γη του ενός και μόνου αυτοκράτορα. Ο εστεμμένος αυτοκράτορας ήταν ο εκλεκτός του Θεού, ο αντιπρόσωπός του στη γη. Ενσάρκωνε όλες τις αρετές και το νόμο. Όλες οι εξουσίες εκπορεύονταν από αυτόν και αυτός διόριζε τους αξιωματούχους στην πολιτική, διοικητική και στρατιωτική ιεραρχία. Η ιδιότητα του αυτοκράτορα προϋπέθετε και εξαιρετική γενναιότητα. Ανώτατος αρχηγός του στρατού, συχνά ηγούνταν των στρατιωτικών δυνάμεων κατά τους πολέμους και μεριμνούσε για την ασφάλεια των συνόρων. Στο χώρο της Εκκλησίας, κεφαλή της οποίας ήταν ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο αυτοκράτορας ασκούσε εποπτεία και απολάμβανε ειδικά προνόμια. Εκκλησία και κράτος επιδίωκαν από κοινού να συντάξουν όλους τους λαούς υπό την αιγίδα του Χριστού, και συνεπώς και του Βυζαντινού αυτοκράτορα που ήταν ο εκπρόσωπός του επί της γης.

Κυριότερες εορτές στην αρχαία Αθήνα

Συνοίκια. Γιορτή σε ανάμνηση του «συνοικισμού» των κοινοτήτων της Αττικής. Γιορταζόταν προς τιμήν της Πολιούχου Αθηνάς στις 16 του Εκατομβαιώνος (σημερ. Τέλη Ιουλίου - αρχές Αυγούστου).

«ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ» Σπ. Παπαλουκάς video

Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ» είναι αφιερωμένο στον σημαντικό ζωγράφο, πρόδρομο της γενιάς του ’30, ΣΠΥΡΟ ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ. Η αφήγηση ακολουθώντας την καλλιτεχνική του πορεία παρέχει βασικά βιογραφικά στοιχεία του καλλιτέχνη μέχρι το θάνατό του το 1957. Κριτική ανάλυση του έργου του κάνει η τεχνοκριτικός ΕΛΕΝΗ ΒΑΚΑΛΟ. 

Οι ιδιαιτερότητες των γυναικών στην αρχαία Αθήνα video

"ΟΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ" - Συνοπτική παρουσίαση ομιλίας Στόχος της παρούσης ομιλίας είναι η ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων των γυναικών στην Αρχαία Αθήνα, όταν ακόμη η Αθήνα ήταν, για να χρησιμοποιήσουμε, ελαφρώς παραφρασμένη, την περίφημη έκφραση του Θουκυδίδου, την οποία αυτός στον Επιτάφιο αποδίδει στον Περικλή, η "παίδευσις πάσης της Ελλάδος", δηλαδή το Σχολείο ολοκλήρου της Ελλάδος. Σε τί συνίστανται, όμως, αυτές οι ιδιαιτερότητες;