Η Ιλιάδα είναι το έπος στο οποίο η παρουσία των γυναικών είναι παραπληρωματική σε σχέση με την παρουσία και τη δράση των ανδρών, παρόλο που η αιτία της ιλιαδικής σύρραξης είναι η αρπαγή μιας ωραίας γυναίκας και η αιτία της ομηρικής Ιλιάδας επικεντρώνεται στη διαμάχη που ξεσπά για την κατοχή μιας άλλης ωραίας γυναίκας. Καθώς όμως τα κλέα ανδρών είναι το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η δράση του ομηρικού έπους είναι φανερό ότι απομένει λίγος χώρος για να καταληφθεί από την παρουσία των γυναικών, όπως συμβαίνει μερικές δεκαετίες αργότερα στην Οδύσσεια. Μέσα, όμως, σε αυτό το κατεξοχήν ηρωικό έπος βρίσκουμε μια από τις πιο συγκινητικές σκηνές συζυγικής αγάπης της αρχαιοελληνικής γραμματείας: αυτή του Έκτορα και της Ανδρομάχης. Η σκηνή διαδραματίζεται έξω από τα όρια του οίκου, του παραδοσιακού γυναικείου χώρου, στα τείχη της πολιορκημένης πόλης στα οποία καταφθάνει αλαφιασμένη (μαινομένῃ ἐϊκυῖα, Ζ 389) η Ανδρομάχη, επειδή μαθαίνει ότι οι Τρώες πιέζονται από τους Έλληνες. Σε αυτά τα ίδια τείχη φτάνει και ο Έκτορας, ο οποίος έχει διατρέξει σχεδόν όλη την πόλη για να βρει τη γυναίκα του. Η εναγώνια αναζήτηση του ενός από τον άλλο δημιουργεί τις προϋποθέσεις για το φορτισμένο συγκινησιακά κλίμα που χαρακτηρίζει τη συνάντηση.
Η Ανδρομάχη αρχίζει να μιλά και στον λόγο της
«Στο αρχικό τμήμα της ρήσης της Ανδρομάχης (Ζ 407-413) οι 4 από τους 7 στίχους έχουν αδιάσπαστο διασκελισμό (=διασκελισμός που δεν διακόπτεται από την παρεμβολή άλλων προτάσεων), ενώ οι άλλοι 2 προοδευτικό (=παρεμβάλλονται δευτερεύουσες προτάσεις)· οι περίοδοι συνδυάζουν επιμελώς την παρατακτική και την υποτακτική σύνδεση, με εσωτερικές τομές και συνεχή υπέρβαση του τέλους του στίχου, που υποδηλώνουν την έντονη συγκίνηση και τη δυστυχία.» (Kirk, 2004 [1985]: 357). ] της εκφράζει όλη την αγωνία, τη συγκίνηση και την αγάπη που έχει για τον Έκτορα. Επιπλέον, περιγράφει την αδυναμία της, την εξάρτηση από τον άντρα της, τη δεινή θέση στην οποία θα περιέλθει, εάν υποδουλωθεί η Τροία από τους Έλληνες. Η μοίρα που προδιαγράφεται αντανακλά τη μοίρα των γυναικών που γίνονται λάφυρα πολέμου στην αρχαία Ελλάδα (όπως σκιαγραφείται η μοίρα των γυναικών τις Τρωάδες και την Εκάβη του Ευριπίδη) καθώς και την πλήρη εξάρτηση σε καιρό ειρήνης από τον σύζυγό τους. Το ανατρεπτικό στοιχείο σε αυτήν τη σχέση είναι η βαθιά αγάπη που συνδέει τους δυο συζύγους, καθώς η αγάπη μεταξύ συζύγων μπορεί να υπήρχε, αλλά δεν ήταν προαπαιτούμενο για τη συζυγική ομιλία. Η ένταση των συναισθημάτων οδηγεί την Ανδρομάχη σε μια κατάφωρη υπέρβαση του γυναικείου της ρόλου, καθώς, στην προσπάθειά της να αποτρέψει τον Έκτορα από το πεδίο της μάχης, του δίνει μια συμβουλή στρατηγικής τεχνικής.
|
HUἈUHHUνδρομUHHUάUHHUχηUH δέ οἱ ἄγχι παρίστατο δάκρυ χέουσα͵
405
|