Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Translate

Κυριακή 30 Ιανουαρίου 2022

Υπερρεαλισμός στην λογοτεχνία

 


Γεννήθηκε το 1924 στη Γαλλία ως «καθολική επανάσταση, κοινωνική και ατομική. Για την κοινωνική απελευθέρωση οι σουρεαλιστές στηρίχτηκαν στον Μάρξ, ενώ για την ατομική στον Φρόυντ και την ψυχανάλυση» (Vitti). Σύμφωνα με το υπερρεαλιστικό μανιφέστο του Αντρέ Μπρετόν: Σουρεαλισμός είναι η έκφραση της πραγματικής λειτουργίας της σκέψης, η απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική και τις προκαταλήψεις. Η «υπερ-πραγματικότητα» ή η «ανώτερη πραγματικότητα» αποτελεί φιλοδοξία διεύρυνση των ορίων της κοινής πραγματικότητας και αποκατάστασης του βάθους της. 

 

 Βασική πεποίθησή των υπερρεαλιστών είναι ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να μένει εγκλωβισμένος στην καθημερινότητα, αλλά να επιδιώκει να ξεφύγει από τον ρεαλισμό, την αληθοφάνεια και την ευλογοφάνεια με τη χρήση της φαντασίας, της τύχη, του ονείρου ώστε να προσεγγιστεί την «υπερ-πραγματικότητα». Σταθερή επιδίωξη λοιπόν των υπερρεαλιστών ήταν η συναίρεση συνειδητού και ασυνείδητου κόσμου.

Υπερρεαλιστικά εκφραστικά μέσα: Άρνηση μονοκρατορίας της έλλογης σκέψης. Διερεύνηση-αξιοποίηση ασυνειδήτου. Φιλοδοξία κατάκτησης πιο αληθινής αντίληψης για το πραγματικό
 Ο υπερρεαλισμός συνίσταται στην άρνηση κάθε περιορισμού και κανόνα  Στην απόλυτη ελευθερία στο λεξιλόγιο και τη στιχουργική.  Στους απρόσμενους συνδυασμούς λέξεων.  Στις εντυπωσιακές εικόνες  Κεντρική θέση έχουν το όνειρο, το παράλογο, ο έρωτας, το χιούμορ.  Βασικό εργαλείο η αυτόματη γραφή Έκφραση του ασυνείδητου χωρίς λογική ή ηθική παρέμβαση. Λειτουργία παρόμοια με τον μηχανισμό των ονείρων του Φρόιντ. Η αυτόματη γραφή είναι περισσότερο ένα πειραματικό εγχείρημα, παρά μια μέθοδος καλλιτεχνικής παραγωγής, γιατί ο σκοπός της δεν είναι η δημιουργία «τέχνης» αλλά: η ριζική αλλαγή των όρων παραγωγής τέχνης, η οποία προϋποθέτει την ακύρωση εννοιών όπως η καλλιτεχνική αυθεντία, το ταλέντο, η έμπνευση κ.α. . Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της τέχνης.  Η μετατροπή του κοινού/δέκτη σε κοινό/δημιουργικό παραγωγό, αφού με το υπερρεαλιστικό έργο έρχεται αντιμέτωπο με τη μη ερμηνεύσιμη «εικόνα», που προβάλλει το ασυνείδητο του δημιουργού. Έλληνες υπερρεαλιστές είναι ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Νίκος Γκάτσος, ο Έκτωρ Κακναβάτος.