Ως Αρχαία ή Παλαιά Κωμωδία χαρακτηρίστηκε κιόλας στην αρχαιότητα η κωμική θεατρική παραγωγή της Αθήνας από την πρώτη επίσημη παράσταση κωμωδίας στα Διονύσια του 487 π.Χ. ως το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, όταν νικητές οι Λακεδαιμόνιοι επιβάλαν στην Αθήνα το ολιγαρχικό πολίτευμα των τριάντα τυράννων. Έτσι, χρονολογικά, το ωρίμασμα και η ακμή και Παλαιάς Κωμωδίας συμπίπτουν με την ακμή και το ωρίμασμα της αθηναϊκής δημοκρατίας.
Ο αριθμός των έργων που διαγωνίζονταν και το πρόγραμμα των δραματικών αγώνων στα Μεγάλα Διονύσια και στα Λήναια, όπου κωμωδίες παρουσιάζονταν από το 442 π.Χ., άλλαζαν συχνά. Έτσι, μόνο χοντρικά μπορούμε να υπολογίσουμε ότι στις δύο γιορτές διαγωνίστηκαν πάνω από πεντακόσια έργα. Από αυτά οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι είχαν στη βιβλιοθήκη τους τριακόσια εξήντα πέντε· εμείς σήμερα γνωρίζουμε πάνω από πενήντα ονόματα ποιητών, όπου ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Κράτης, ο Κρατίνος, ο Εύπολης, και ο Μάγνης, κοντά τετρακόσιους τίτλους κωμωδιών, και μεγάλο πλήθος αποσπασμάτων.
Δεν είναι μυστικό πως η Αρχαία Κωμωδία είχε εξαρχής, ήδη πριν από τον Αριστοφάνη, προεξοφλήσει όλα σχεδόν τα θέματα που θα εκμεταλλεύονταν οι κατοπινές κωμωδίες, ιδιαίτερα την μαχητική πολιτική σάτιρα, όπου για την ευθυβολία και τη δριμύτητά τους ξεχωρίζουν επιθέσεις σε πολιτικές προσωπικότητες σαν τον Περικλή και τον Αλκιβιάδη! Παράλληλα, υποθέτουμε χωρίς να μπορούμε και να το αποδείξουμε, πως τα πρωιμότερα έργα ήταν στη δομή τους πιο κοντά στις ασχημάτιστες λαϊκές φάρσες, και πως με το πέρασμα των χρόνων οι κωμωδίες οργανώθηκαν, μέστωσαν, και τυποποίησαν τη δομή τους (βλ. Κεφ. Β).
Η Κωμωδία οργανώθηκε και μέστωσε με την ένταξή της στους επίσημους δραματικούς αγώνες, αλλά ο λαϊκός χαρακτήρας της διατηρήθηκε στο ακέραιο. Έχοντας ενσωματώσει τις όποιες επιδράσεις της Τραγωδίας και του Σατυρικού δράματος, η Αρχαία Κωμωδία ακολουθούσε την εποχή της ακμής της το ακόλουθο γενικό σχήμα:
Πρόλογος
Πάροδος Χορού
Διαλλαγή: Επιρρηματικός Αγώνας όπλων
Ιαμβικές σκηνές (και Συζυγίες) - Χορικά
Επιρρηματικός Αγώνας λόγων
Παράβαση
Ιαμβικές σκηνές (και Συζυγίες) - Χορικά (Εμβόλιμα)
Έξοδος
Πέρα από τα παραπάνω δομικά δεδομένα, σημασία έχει να διαπιστώσουμε ότι οι κωμωδίες χωρίζονταν και σε δύο μεγάλες ενότητες. Στην πρώτη ενότητα, από τον Πρόλογο ως την Παράβαση, προετοιμαζόταν και κατασκευαζόταν μια κωμική κατάσταση· στη δεύτερη ενότητα, από την Παράβαση ως την Έξοδο η κατασκευασμένη στο πρώτο μέρος κωμική κατάσταση αποτελούσε τη βάση, όπου πάνω της στηρίζονταν τα κωμικά επεισόδια και η τελική λύση.
Πηγή:https://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/encyclopedia/comedy/index.html