Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Translate

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2020

Απεικονίσεις του Θείου στην αρχαία Ελλάδα

 

 Οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ένα μεγάλο αριθμό όρων για να δηλώσουν τις παραστάσεις του θείου(ξόανο, βρέτας, ανδριάντας, παλλάδιο, άγαλμα, κολοσσός, εικόνα, είδωλο). Μια ομάδα χαρακτηριστικών και στάσεων μας επιτρέπει να διακρίνουμε με βεβαιότητα την ταυτότητα ενός θεού.

Ο Διόνυσος παρουσιάζεται να έχει ανθρώπινο σώμα που καλύπτεται από έναν πολύπτυχο χιτώνα. Κρατά στο χέρι του κάνθαρο ή κέρας. Τον περιβάλλουν κλαδιά κληματαριάς ή κισσού και οι ακόλουθοί του κρατάνε θύρσο. Τον συντροφεύουν ζώα όπως λιοντάρι, πάνθηρας, φίδι, γάϊδαρος και τράγος. Απεικονίζεται μόνος ή από έναν χορό σατύρων και μαινάδων. Παριστάνεται επίσης και ως ένας πάσσαλος ντυμένος με ρούχα, που φέρει στην κορυφή μια μάσκα, γύρω από αυτό το ξύλο τελούνταν η διονυσιακή λατρεία. 

Οι θεότητες απεικονίζονται και κατά ομάδες. Ο τρόπος που συντίθενται οι ομάδες εξαρτάται από την παρουσία κάποιων θεοτήτων και την απουσία άλλων, από την σήμανση της ιεραρχίας μεταξύ των θεών και από τα συμφραζόμενα της συνάθροισής τους δίνοντας νόημα στην σύνθεση. Παράδειγμα τέτοιων απεικονίσεων βλέπουμε στην αθηναϊκή κεραμική όπως στους γάμους του Πηλέα και την θεοποίηση του Ηρακλή. Η στάση των θεών και οι χειρονομίες τους μας βοηθούν να κατανοήσουμε το νόημα της σύνθεσης. Οι παραστάσεις θυσιών απεικονίζουν την πομπή ανθρώπων και ζώων προς τον βωμό. Απεικονίζονται οι προκαταρκτικές τελετές αλλά σπάνια η θανάτωση του ζώου. Οι απεικονίσεις των θυσιών είναι μια πλούσια πηγή πληροφοριών για να κατανοήσουμε τις κινήσεις και τις παραστάσεις των λατρευτικών πράξεων. 

 

Bruit- Zaidman, L. – Schmitt- Pantel, P., Η θρησκεία στις ελληνικές πόλεις της κλασικής εποχής, Πατάκης, Αθήνα 2004.