Η αρχαία ελληνική παράδοση αναγνώριζε τη Δωδώνη ως το αρχαιότερο ελληνικό μαντείο «τό γάρ δή μαντήϊον τοῦτο νενόμισται ἀρχαιότατον τῶν ἐν Ἕλλησι χρηστηρίων εἶναι και ἦν τον χρόνον τοῦτον μόνον»[1].
Στο μαντείο λατρεύονταν η χθόνια φύση του Δία και οι χρησμοί δίνονταν από τον ίδιο τον Θεό που κατοικούσε μαζί με τη σύζυγό του Διώνη, στις ρίζες της ιερής φηγού, «ναῖον δ’ ἐν πυθμένι φηγοῦ». Απήχηση της αρχαιότητας της λατρείας στο ιερό και Μαντείο της Δωδώνης αποτελεί η επίκληση στο Δία, Πελασγικό, Δωδωναίο, που απευθύνει ο Αχιλλέας [2]για το φίλο του Πάτροκλο. Στο σημείο αυτό επιβάλλεται να αναφερθούμε στους τρόπους με τους οποίους οι χρηστηριαζόμενοι υπέβαλαν τα ερωτήματά τους.Τα ερωτήματα των χρηστηριαζομένων υποβάλλονταν γραπτώς. Από την ποικιλία των αλφαβήτων με τα οποία είναι γραμμένες οι ερωτήσεις προκύπτει ότι οι χρηστηριαζόμενοι προέρχονταν από διάφορα μέρη της Ελλάδος, αλλά και από πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας και της Σικελίας.[3]
Τα ενεπίγραφα μολύβδινα ελάσματα από το Μαντείο της Δωδώνης θέτουν στη διάθεση ιστορικών, θρησκειολόγων και γλωσσολόγων πλούσιο υλικό για μελέτη, όχι μόνο των πρακτικών που ακολουθούνταν στο Μαντείο, αλλά και για πληθώρα θεμάτων που αφορούσαν στην πολιτική ιστορία της κλασικής Ελλάδας, την ιστορία της κοινωνίας και του δικαίου, την ιστορία των ελληνικών διαλέκτων και την ιστορία των συναισθημάτων .
Από το περιεχόμενο των ερωτήσεων διαφαίνεται ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των χρηστηριαζομένων ήταν ιδιώτες. Τα θέματα, όπως αποτυπώνονται στα ελάσματα αυτά ήταν ποικίλα. Θέματα όπως είναι η ομόνοια και η ευημερία των πόλεων, φαίνεται ότι τους απασχολούσαν πολύ. Χαρακτηριστικό είναι το ερώτημα των Κερκυραίων, που ήθελαν να μάθουν πώς θα ομονοήσουν και θα προκόψουν. Αφελέστερο ωστόσο μπορεί να χαρακτηριστεί το ερώτημα των ίδιων των Δωδωναίων αν πρέπει να αποδώσουν σε μίασμα συμπολίτη τους τη βαρυχειμωνιά. Από τα παραδείγματα των ερωτημάτων φαίνεται ότι στο Μαντείο απευθύνονταν κυρίως για υποθέσεις που αφορούσαν προβλήματα της ιδιωτικής ζωής και ότι τα θέματα της δημόσιας ζωής ήταν σε δευτερεύουσα μοίρα. Τα ερωτήματα που υποβάλλονταν εκπλήσσουν με την αφέλεια του περιεχομένου τους, η τεκνοποιία, το εμπόριο, ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η υγεία είναι μερικά από αυτά.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού υπέβαλε στο πρόγραμμα της UNESCO «Μνήμη του Κόσμου» (International Memory of the World Register) πρόταση υποψηφιότητας για τα χρηστήρια πινάκια-«ελάσματα» του ιερού και του μαντείου του Διός και της Διώνης, στη Δωδώνη. Ο φάκελος της υποψηφιότητας, τον οποίο συνέταξε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και επιμελήθηκε η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, προωθήθηκε σε συνεργασία με την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO και φέρει την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας και του Δήμου Δωδώνης, αλλά και της επιστημονικής κοινότητας.