Σκοπός της λαογραφίας είναι ο εντοπισμός, η καταγραφή και η ερμηνεία των εκδηλώσεων του παραδοσιακού πολιτισμού. Η μέθοδος των λαογράφων είναι η επιτόπια έρευνα ή έρευνα πεδίου. Η επιτόπια έρευνα μπορεί να οργανωθεί θεματολογικά ή τοπικά και διεξάγεται σε μια κοινότητα τοπικά ορισμένη.
Θεματολογικά : αναφέρεται στη συλλογή στοιχείων από διαφορετικές περιοχές με βάση την ίδια θεματολογική ενότητα. Τοπικά : αναφέρεται σε εξαντλητική καταγραφή του συνόλου των στοιχείων του παραδοσιακού πολιτισμού μιας τοπικά συγκεκριμένης κοινότητας. Πολλές φορές ο λαογράφος λαμβάνει υπόψη του προηγούμενες έρευνες με την προϋπόθεση ότι πληρούν τα επιστημονικά κριτήρια. Άλλοτε κρίνεται σκόπιμη η μελέτη παλαιότερων εργασιών να προηγείται της διεξαγωγής της επιτόπιας έρευνας, ώστε να εντοπιστούν πλευρές που δεν έχουν μελετηθεί και έτσι να συμπεριληφθούν στον σχεδιασμό της έρευνας. Η λαογραφία στο στάδιο της ερμηνείας των στοιχείων του παραδοσιακού πολιτισμού χρησιμοποιεί τα συμπεράσματα και των άλλων επιστημών. Μέσα από το διεπιστημονικό πρίσμα δίνονται αρτιότερες απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν τη διαχείριση του επιστημονικού (λαογραφικού υλικού) και που αφορούν την ιστορία την κοινωνική ανθρωπολογία τη φιλολογία.
Το λαογραφικό υλικό αφορά : 1. Την αναζήτηση των συνθηκών εκδήλωσης των λαογραφικών φαινομένων & του τρόπου διαμόρφωσης και επικράτησης των εκδηλώσεων του παραδοσιακού πολιτισμού. 2. Τη μορφή τους των λαογραφικών φαινομένων τον τρόπο διάδοσης και τις μεταλλαγές που συντελούνται κατά τη διάδοσή τους. 3. Την προσαρμογή των παραδοσιακών πολιτισμικών φαινομένων στην κίνηση και στις αλλαγές της κοινωνίας στην οποία εκδηλώνονται. Η Κυριακίδου-Νέστορος είπε χαρακτηριστικά: Η λαογραφία είναι επιστήμη φιλολογική γιατί χρησιμοποιεί φιλολογικές μεθόδους, ιστορική….. ιστορικές μεθόδους, κοινωνιολογική …κοινωνιολογικές μεθόδους, εθνολογική …εθνολογικές μεθόδους. Πάνω απ’ όλα ανθρωπιστική γιατί αντικείμενό της είναι ο λαϊκός άνθρωπος και ο πολιτισμός του.
Το λαογραφικό υλικό αφορά : 1. Την αναζήτηση των συνθηκών εκδήλωσης των λαογραφικών φαινομένων & του τρόπου διαμόρφωσης και επικράτησης των εκδηλώσεων του παραδοσιακού πολιτισμού. 2. Τη μορφή τους των λαογραφικών φαινομένων τον τρόπο διάδοσης και τις μεταλλαγές που συντελούνται κατά τη διάδοσή τους. 3. Την προσαρμογή των παραδοσιακών πολιτισμικών φαινομένων στην κίνηση και στις αλλαγές της κοινωνίας στην οποία εκδηλώνονται. Η Κυριακίδου-Νέστορος είπε χαρακτηριστικά: Η λαογραφία είναι επιστήμη φιλολογική γιατί χρησιμοποιεί φιλολογικές μεθόδους, ιστορική….. ιστορικές μεθόδους, κοινωνιολογική …κοινωνιολογικές μεθόδους, εθνολογική …εθνολογικές μεθόδους. Πάνω απ’ όλα ανθρωπιστική γιατί αντικείμενό της είναι ο λαϊκός άνθρωπος και ο πολιτισμός του.