Η ευρωπαϊκή αρχαιολογία βαθμιαία συνδέθηκε στενά με την ιστορία και θεωρήθηκε ότι μπορεί να προσφέρει γνώσεις για την εξέλιξη συγκεκριμένων λαών στην αρχαιότητα. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τοποθετείται έτσι ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός πολιτισμός, ο οποίος θεωρείται ότι ταυτίζεται με λαούς και έθνη του παρελθόντος, προγόνους των σημερινών ευρωπαϊκών εθνών. Αυτή η ταύτιση με εθνικές ομάδες προσέδωσε στους αρχαιολογικούς πολιτισμούς πολιτική σημασία. Στο πλαίσιο του ρομαντικού εθνικισμού και της δημιουργίας εθνικών κρατών αναπτύχθηκε η επιθυμία να μάθουμε όσο το δυνατός περισσότερα για το παρελθόν συγκεκριμένων λαών. Τα δεδομένα της αρχαιολογίας αποτέλεσαν εκ των πραγμάτων μέσα προώθησης της εθνικής ταυτότητας, ενώ συχνά πολιτικά ενδιαφέροντα και όχι αντικειμενικά κριτήρια καθόρισαν τη μορφή ταξινόμησης του υλικού πολιτισμού και τον ορισμό των πολιτισμικών ομάδων, προκειμένου να καταδειχθεί η αρχαιότητα των σημερινών εθνικών κρατών.
Οι ενέργειες που προτείνει ο Κοραής στο υπόμνημά του σχετίζονται με τη συλλογή, διάσωση και αντιγραφή αρχαίων ελληνικών χειρογράφων, την παράδοση των σωζόμενων χειρογράφων στην Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την ίδρυση ενός Ελληνικού Μουσείου όπου θα φυλάσσονται και θα μελετώνται τα αντίγραφα των χειρογράφων καθώς και άλλες αρχαιότητες, τη συγκέντρωση και επιμελή καταγραφή των ελληνικών αρχαιοτήτων στο εν λόγω Μουσείο, τον διορισμό κατάλληλων επιστατών του Μουσείου που θα είναι επιφορτισμένοι με την προστασία των αρχαιοτήτων, τη χρηματοδότηση του ιδρύματος και των εργασιών του με δωρεές και κληροδοτήματα πλουσίων ευεργετών αλλά και με τακτικές εισφορές από τον λαό, τέλος την αγορά ελληνικών και ξενόγλωσσων εκδόσεων για τη βιβλιοθήκη και τον διορισμό διδασκάλου για την διδασκαλία της λατινικής γλώσσας.
Ο Αναγνωστόπουλος αφού προβεί σε λεπτομερή απαρίθμηση πολλών αρχαίων εικαστικών κατηγοριών, για να τονίσει στους κατοίκους της επαρχίας του τον πλούτο των εθνικών κειμηλίων που υπήρχαν γύρω τους, ζητά να συγκεντρωθούν στα γραφεία της Επιτροπείας όσα αρχαία ανευρίσκονται στην περιοχή, προκειμένου να μεταφερθούν στη συνέχεια στο Κεντρικό Μουσείο της Αίγινας. Προτίθεται να μεσολαβήσει ο ίδιος στην κυβέρνηση για να δοθούν αμοιβές στους ευρόντες και να χαρακτηριστούν αυτοί ως εθνικοί ευεργέτες. Επιβάλλει την απαγόρευση κάθε ανασκαφής από ιδιώτες τόσο σε ιδιωτικά όσο και σε δημόσια κτήματα καθώς και την πώληση των αρχαίων που βρίσκονται τυχαία στα χωράφια.